Hindi ako
eksperto sa pananalapi, katunayan ay hindi naman sobra-sobra ang aking pera at
wala akong mga ari-arian na nagkakahalaga ng malaki. Ngunit gusto kong subukan magbigay ng payo
tungkol sa pananalapi para kahit papaano ay baka makatulong ako. Dahil gusto kong maramdaman din ng iba ang
pakiramdam kapag wala kang inaala-alang mga utang na kailangan mong bayaran.
Sa mga tulad
nating mas nakararaming ordinaryong manggagawa, mahirap gawin ngunit sa aking
palagay ay dapat nating iwasan ang mangutang, lalo na yung may tubo. Dahil sa oras na mangutang na tayo ay bawas
na agad ang kikitain mo pa lang na pera.
Kung nahihirapan kang pagkasyahin ang buo mong suweldo, mas lalong
mahirap kung mababawasan pa iyon dahil sa bahagi niyon ay mapupunta sa utang. At ang natirang pera na hindi na magkakasya
ay pupunan naman ng bagong utang, paano ngayon makakaahon? Kung hindi naman daw uutang ay hindi naman
makakaraos, pero kung matututunan mong magtiis kung anu ang kaya mo ay malamang
hindi ka uutang.
Sa ordinaryong
tao, kung hindi ka uutang ay mahirap magkaroon ng bahay at lupa, pangpuhunan sa
pangkabuhayan at kahit ang pagpapaaral.
Walang masama dito dahil ang mga ito ay magiging pag-aari natin na
maaring magsilbing susi mo upang hindi ka na mangutang at kung ang pamamaraan
naman ng pagbabayad ay nakadisenyo ng pangmatagalan at ayon sa ating
kakayahan. Ngunit kung para sa mga luho
tulad ng paglalakbay, alahas, mamahaling gamit sa bahay at sa katawan ay iyun
ang mga hindi tama. Dahil wala ka namang
makukuha sa mga ito kundi pansamanatalang saya lamang. Kung talagang hindi na maiiwasan, dapat ay
kontrolin mo na lang ang pag-utang.
Huwag umutang ng malaki o ng mas
malaki pa kaysa sa tinatanggap mong suweldo.
Dahil panigurado yun na mahihirapan kang magbayad at lalabas ka ng
walang kakayahang magbayad. Sa simpleng
matematika, kung mas malaki ang lalabas kaysa sa papasok na pera, malulugi ka
nga talaga.
Iwasan ang
credit card. Kung hindi ka naman
nagdadala ng daang libo o milyong pera sa bulsa mo, huwag ka na lang magcredit
card. Ang totoo ay angkop lamang sa mga
mayayaman o negosyante ang credit card dahil hindi praktikal ang pagdadala ng
maraming pera na banta sa kaligtasan nila.
At pagdating ng singilan ay may kakayahan sila na bayaran ng buo ang halagang nagamit
nila sa halip na gawing hulug-hulugan.
Ang isang ordinaryong manggagawa kasi ay babayaran ng hulugan ang
inutang na gamit na aabutan pa ng panibagong gamit na kukuhanin kapag
kinailangan ulit – nagkakapatong-patong kung gayon. Kung hindi talaga maiwasan gumamit ng credit
card, huwag mo na lang sagarin ang tinatawag na credit limit. Ilaan mo na lang sa totoong emergency ang
paggamit nito. Kailangan mo ng malakas na
pagtitimpi dahil kapag may dala kang credit card ay nangangahulugan lang iyun
na anumang oras ay mayroong kang nakahandang pambili sa anumang magugustuhan mo
sa abot ng iyong card.
Huwag umutang o
bumili ng para sa walang kabuluhan
Alamin mo sa sarili mo kung kailangan mo o gusto mo lang ang isang bagay
na gusto mong bilhin o utangin. Dahil
kapag pinilit mong bilhin ang isang bagay kasehodang ipangutang mo ito ay duon
nagsisimulang magulo ang pagkakaayos ng budget mo. Makuntento kung anu ang kaya mo. Bakit hindi ka mag-ipon muna para pagdating
ng araw ay kaya mong bilhin ang gusto mo kaysa sa utangin iyo? Kung hindi mo kayang bumili ng hindi
uutangin, ibig sabihin ay hindi ka nakakaluwag sa buhay at mahihirapan kang
magbayad. Huwag maakit sa nagagawa ng
credit card na ikaw ay nagmumukhang mayaman kapag meron nito. Huwag mainggit sa kaginhawahang nakikita mong
pagpapakita lamang ng card sa halip na magbilang ng pera kapag nasa kahera na.
Sa mga
nahihirapang magbayad ng utang, isipin nyo na lang na makakabayad din kayo sa
inyong pagsusumikap kahit paunti-unti . At
kapag nakaraos na sa bayarin, sikaping huwag na muling umutang upang ang lahat
ng iyong kikitain ay mailalaan mo na sa ipon at gastusin sa halip na mapunta
iyon sa pagkakautang. Masarap ang
pakiramdam ng walang utang dahil wala kang alalahanin. Bukod sa madaling magkwenta ng mga gastos ay
masarap damhim ang iyong suweldo ng buong-buo na iyong pinaghirapan.
Alex
V. Villamayor
March
14, 2012