Nang magdaos ng pang-panguluhang halalan sa Pilipinas nuong
2004, naging mahigpit ang labanan ng dalawang pangunahing kandidato mula sa
pangangampanya hanggang sa halalan. Sa
umpisa pa lamang, pinaboran na ang malaking pagkakapanalo ni FPJ dahil na rin
sa lakas ng kanyang karisma sa nakararaming taong-masa at popularidad sa pulso
ng bayan mula sa kabataan hangang sa nasa kalagitnaan ng buhay ng mas nakararaming
mahihirap kaysa sa mga nasa alta-sosyedad.
Subalit nang dumating ang bilangan ng mga boto, habang lumilipas ang mga
araw ay unti-unting umungos at umalagwa ang mahigpit na kalaban mula sa
pangalawa. Hindi ang pulso ng bayan ang
titingan at binibilang sa botohan kundi ang totoong bilangan ay ang
balota. At ang kinalabasan ng halalan ay
nagwagi ang matinding kalaban ni FPJ sa isang maliit na pagkakapanalo lamang.
Nuon pa man ay nanininiwala na akong si FPJ ang
nanalong pangulo ng Pilipinas. Bagamat karaniwan
ng sinasabing lahat ng natalo ay dinaya, sa pagkakataong iyun ay naniniwala
akong nagkaroon ng malawakang pandaraya.
Hindi ako maka-FPJ at hindi ako naka-boto dahil nasa labas ako ng bansa
ngunit kung boboto ako ng panahong iyun ay hindi siya ang aking ihahalal kundi
ang isang lalaking ekonomista o ang isang dating pulis. Hindi sa dahil wala akong kumpiyansa kay FPJ
kundi dahil unang-una, mayroong mas nakahihigit sa kanya kung ang pag-uusapan
ay ang karanasan sa politika. Ikalawa ay
ang kakahayan bilang isang pangulo. At
ikatlo ay ayokong mabahiran ng dumi ang kanyang magandang imahe at matulad siya
sa mga naunang malinis sa umpisa ngunit nagbago kinalaunan.
Ngunit malakas pa rin ang paniniwala kong siya talaga
ang nagwagi dahil sa umpisa pa lamang ay mayroon na akong nakikitang mga
palatandaan at katangian na siya talaga ang nanalo. Mahirap magsabi ng walang pinaghahawakang
katibayan, ngunit ang tulad kong pangkaraniwang mamamayan ay wala sa posisyon
para magkaroon ng panghahawakang katibayan.
Sa mga nakalipas na karanasan ko, nalalaman ko agad sa nakikita kong
sitwasyon at kilos ang katangian ng isang mananalo. Nakita ko ang mga palatandaan na iyun mula
kay Pres. Cory, Pres. Erap at Pres. Noynoy. Ang kandidatong nanalo sa kalakhang-Maynila ay
ang siyang nanalong Pangulo. Ang popularidad,
karisma at pangununa sa pulso
ay palatandaan, sukatan, at sandata ng mga nagwawagi. At mas lalong tumibay ang paniniwala kong
nagkaroon nga ng dayaan nang lumabas ang sari-saring iskandalo at kontrobersiya
na tumutukoy sa halalan. Nalantad ang pakikipag-usap
sa telepno ng nagwaging pangulo sa isang mataas na tauhan ng Tagapangasiwa ng Halalan
sa kasagsagan ng bilangan ng boto, ang anomalya ng paglilipat ng pangkalusugang-pondo
ng mga manggagawang Filipino sa labas ng bansa at ang kontrobersiya sa pataba
para sa mga magsasaka sa panimula ng kampanya.
Bukod pa sa katotohanang ang lahat ng makinarya ng eleksiyon ay
kadalasang nasa kasalukuyang namumuno. Ang
sabi, panay akusasyon, sabi-sabi at walang napatunayan sa mga sinabing
kontrobersiya at iskandalo. Napakarami
ng pagpapatunay at ebidensiya ang inilabas at ipinakita ngunit nahaharang agad
ang mga iyun o kaya ay naaabsuelto agad sa pagtuntong pa lamang sa unang bahagi
ng pag-lilitis. Nagkakaroon ng sabwatan
at takipan upang maihilis ang totoong nangyari at maproteksiyunan ang nagwaging
namumuno na siyang nagtalaga sa kanilang lahat sa tungkulin.
Mahirap ng mabura ang mantsa at mawala ang hindi
magandang damdamin ng mga tao sa malalaki at sari-saring iskandalo at mga
kaduda-dudang pangyayari na naganap sa panahon ng panunungkulan ng nakaraang
liderato dahil na rin sa walang kapanipaniwalang paglilinis ang ginawa na
tuluyang magsasara ng mga iyon. Kung
mayroong tamang panahon ng paglilinis ng mantsa, iyun ay sa panahong wala sa
pamumuno ang mga taong kasangkot upang maging patas at katanggap-tanggap ang
kahihinatnan. Kung nagawa mang maitago
ang lahat ng kamalian sa panahon ng kanilang pamamayagpag at hindi nagkaroon ng
pagkakataon na magkaroon ng kasagutan ang lahat, ngayo’y tadhana na ang gumagawa
ng paraan upang mabunyag ang mga lihim na tila multong bumabangon sa hukay,
dahil walang lihim na hindi nabubunyag.
Kalangang magkaroon ng linaw ang pang-panguluhang halalan nuong 2004 at magkaroon
ng kasagutan ang lahat ng pagdududa, dahil huli man daw at magaling ay
maihahabol pa rin.
Alex V. Villamayor
August 9, 2011