Sa
maraming beses kong nagbabalik-manggagawa buhat sa ibang bansa ay hindi ko
maiwasang isipin ang aking mga pinanggalingan sa tuwing ako ay nagbabakasyon. Kinalakihang bayan, dating trabaho, mga
naging kasama at mga bagay na dati kong ginagawa. Marami na ang nagbago sa mga dati kong
nakikita at nalalaman tulad ng mga nabagong ruta ng mga sasakyan. Sa pinaka-huli kong pagbabakasyon habang nasa
sasakyan mula sa POEA matapos asikasuhin ang mga papel para sa aking
pagbabalik-manggagawa ay hindi ko maiwasan ang magbalik-tanaw nang mapadaan ang
aking sinasakyang FX sa tila isang pamilyar na lugar at nakita ko ang gusali ng
dati kong pinapasukang trabaho. Sa
Ortigas Center, napadaan ang sasakyan sa harapan ng Tektite Building na bagamat
marami na ang mga bagong katabing gusali at establisiyementong pangnegosyo ay
naruon pa rin ang ilang palatandaan at bakas ng dating lugar nuong dekada
noventa. Nagbalik sa aking isip ang mga
mahahalagang ala-ala nang mga panahong pinipilit kong gampanan ang aking
trabaho at pagkasyahin ang nakukuhang kabayaran dito. Naala-ala ko yung mga panahong nilalakad ko
ang daan papunta sa pasukan ng gusali hanggang sa ika-24 na palapag, ang
pagwiwithdraw sa ATM na nasa ibaba ng gusali sa natitirang pera ng aking ATM card
kahit malayo pa ang a-kinse o katapusan, ang inggit ko sa mga nakakasabay kong
kaedarang empleyado na tila hindi namumrublema sa gastos, ang pagtitiis sa
mahaba at matagal na pila ng jeep dahil hindi ko kaya ang sumakay sa mabilis
ngunit mahal na pamasahe sa FX, ang maagang paggising upang umabot sa biyahe at
ang patitiis ng gutom kapag nasa labas.
Taon ng
kalagitnaan ng dekada otsiyenta ay hindi ko magawang kumain nuon sa kilalang
Jollibee dahil bilang estudyante nuon sa JRC ay limitado lang ang baon ko. Nang
makapag-trabaho na ako, hindi ko pa rin magawang kumain sa Jollibee dahil
nakokonsiyensiya ako na habang ako ay kumakain ay alam kong ang mga kapatid ko
ay di pa nararanasang kumain dito. Kaya
sa halip na pagbigyan o pabuyaan o handugan ko ang aking sarili mula sa
tinanggap kong suweldo na pinagpaguran ay pinapasalubungan o dinadala ko na lamang
sila sa Jollibee kapag nakakaluwag ako. Ngayon
nagbabakasyon ako, sinamantala ko na ang pagkakataong ito na bigyang-layaw ko
naman ang aking sarili na makakain sa Jollibee nang mag-isa nang walang
pangungunsensiya sa sarili na hindi ko magawa nuon. Sa pagkakataong ito, binalikan ko ang
gustong-gusto kong kainin nuon sa Jollibee na spaghetti, French fries at burger. Oo, masaya ako na nagagawa ko ito ngayon pero
iba na ang dala nitong kasiyahan. Hindi
tulad ng inaasahan ko nuon kung magawa ko ito nuon. Tulad din ng tanong ko sa sarili ko na, bakit
kaya nagbago ang timpla ngayon ng Spaghetti?
Dahil ba sa kalagayang pang-ekonomiya ng bansa ay kailangang baguhin ang
ilang sangkap ng pagkain upang umangkop sa kalagayang pang-ekonomiya? Hindi lamang sa paligid nagkaroon ng
pagbabago kundi kahit sa mga pagkain. At
aaminin ko, hinahanap ko yung mas gusto kong dating timpla ng Spaghetti.
Sa aking pagbabakasyon, naging bahagi din ng aking pagbabalik
sa nakaraan ang Kuwaresma. Matapos ang
mahigit labing-limang taon na hindi ko nakikita ang Mahal na Araw, muli kong
nakita kung paano ito gunitain. Sa aking pagbabakasyon, binalikan ko ang mga
dating tanawin sa tuwing panahon ng Semana Santa sa aking bayan. Pabasa,
penitensiya, senakulo, prusisyon, panulungan sa pagluluto, Linggo ng palaspas,
pagbabantay sa simbahan, estasyon ng Krus, mga misa, Sabado de Gloria, Pasko ng
Pagkabuhay, salubong, at ang makapal na bilang ng mga tao sa Dona Aurora -
Ibaba. Ang Semana Santa ang pinaka-gusto kong okasyon sa isang taon dahil sa
panahong ito ay ramdam ko ang aking kababaan at pagpapakabanal. Mawalang-galang
na lamang po sa mga hindi kapanalig, kaibang paniniwala at sa tumutuligsa, para
sa akin ang Mahal na Araw ay paggunita ng dakilang sakripisyo na siyang aking isinasapuso
at hindi dahil sa kung ano pa man. Hindi
ito pagtataas at pagdarasal sa mga imahen kundi pagkilala, pag-alaala at
pagpapasalamat sa kanilang mga ginawa sa naganap sa pasyon ng Diyos.
Ang kasabihan, lagi nating lilingunin ang ating
pinanggalingan upang lagin nating maaala-ala kung paano tayo nagsimula,
nagsumikap at nagdasal upang makarating o makamit natin ang ating mga
pinagsisikapan. Dahil kung mayroong
nabago sa atin na dapat nating alisin, nagsisilbi itong paalala sa atin ng
pagpapakumbaba at pagpapanatili ng ating mga paa na nakaapak sa lupa. Pagkilala natin ito sa ating mapagkumbabang
simula. Kung anuman ang ating narating,
bumalik pa rin tayo sa ating pinagmulan hindi sa pagsasabuhay kundi pagalaala
lamang. Masarap balikan ang mga nakaraan
kahit kung minsan ay may kaunting sakit ito kung gunitain. Hindi ako yung mayroong malaking tagumpay,
may mataas na pag-angat o yung malayo ang narating ngunit sa aking
pagbabalik-tanaw sa nagdaang pag-hihirap ay natutuwa ako kung ano ako
ngayon. Inuulit ko, hindi ako
nakakariwasa o nakakaangat sa buhay, ngunit kumpara nuon ay mas nagagawa ko ngayon
ang aking mga gusto ayon sa kakayahan ko.
Sana ay paglipas pa ng ilang panahon, kumpara naman sa ngayon ay sana’y kaya
ko ng makamit ang mga mas malalaki at mararangya kong gusto.
Ni Alex V. Villamayor
March 31, 2016