PAGSALUBONG SA PAGKABUHAY

Nuon pa mangkalagitnaan ng nakalipas na sentinaryo, ang bayan ng Angono bagamat isang rural ay hindi naman naglalalayo sa kabiserang Maynila.  Mula sa mga balita, kaugalian, modernisasyon, at mga gawain ay kasunod agad na nararating ang Angono.  Hindi man maituturing na makalumang probinsiya ay mayroon sinusunod na makalumang tradisyon ang mga taga-Angono.  Minana pa sa aming mga ninuno, ang Pista ng Salubong sa Angono tuwing Pasko ng Pagkabuhay ay ginaganap sa pamamag-itan ng sayaw ng pagbati.  Kakaiba at pagkakakilanlan (identity), ang sayaw ng bati ay ginagampanan ng dalawang marilag na binibini sa Angono na tinatawag na Kapitana at Tinyenta.  Nagsisimula ang tungkulin ng dalawang dalagang ito sa gabi ng kasalukuyang Pasko ng Pagkabuhay at magtatapos sa susunod na taon.  Sa pamamag-itan ng palabunutan bilang paraan ng pagpili sa kanila, ang kapitana at tinyenta, kasama ang kanilang mga konselaha ay magkatuwang na ginagampanan ang mga gawaing-simbahan sa pagpapalaganap ng mga tradisyong pang-Katoliko sa loob ng isang taon. At sa araw ng Pasko ng Pagkabuhay, iyun ang pinaka-tampok ng kanilang tungkulin..

Malayo pa ang kaarawan ay pinag-aaralan na ng dalawang dalaga ang sayaw ng bati.  Mayroong tinatawag na tatlong panaog kung saan ay mistulang pagpapakita ng magaganap.  Ginagawa ito sa mga gabi ng Linggo ng Palaspas, Miyerkules Santo at Biyernes Santo.  At sa mismong Pasko ng Pagkabuhay, nagsisimula ang lahat sa pamamag-itan ng dalawang prusisyon sa madaling araw na tinatawag na “Salubong”.  Ang Salubong ay pagsasadula ng pagkikita ng Mahal na Birhen at ng Kristong Hari na Nabuhay.  Ginaganap bago pa man pumutok ang bukang liwayway, sa pamamag-itan ng prusisyon ng imahe ng mga pangunahing tauhan na nasa andas na binubuhat ng mga deboto ay magkikita ang dalawang grupo ng prusisyon: sina Maria Magdalena, Maria Salome, Santa Veronica, San Juan at ang Mahal na Birheng Marya ay makakasalubong ang nabuhay na Kristong Hari.  Kapag nagkasalubong na ang dalawang prusisyon, magiging isang prusisyon na ito at tutungo na sa isang lugar kung saan naghihintay ang isang entablado na kinalulugaran ng dawalang magagandang dalaga na tumatayong kapitana at tinyenta.  Naggagandahan sa suot na tradisyonal na baro at saya, napapalamutian ng makukulay at mala-pistang banderitas at mga dahon ng niyog ang entablado.

Sa tugtog ng banda ng musiko, isang sayaw ang iaalay ng tinyenta na may tangan na maliit na banderang iwinawagayway nang pulit-ulit at paikot-ikot, sa galaw na may pagka-malumanay na ang katawan ay halos mabali.  Matapos ang sayaw ng tinyenta ay susunod namang bibigkas ng mahabang dicho’ ang kapitana tungkol sa katuparan ng pangako ng Kristong Hari.  Ilalarawan sa tula ang pagpapakasakit, hapis at muling pagkabuhay ng Kristong Hari.  Sa bahaging nagdurusa na ang Panginoong Hesus at ang hapis ng isang Ina na si Birheng Marya ay makabagbag-damdamin ang pagbigkas sa tula.  At sa pinaka-rurok ng tula kung saan inilalarawan ang pagkabuhay ni Kristo ay limang higanteng mga ibon na gawa sa kawayan at papel ang mabilis na mag-uunahan sa pabubukas ng isang napakalaking puso na ang putting ibon ang siyang mananaig na mabuksan iyon.  Isang munting anghel na batang babae ang nasa loob ng malaking puso at aawitin ang “Regina Coeli Laetare” (Queen of Heaven, Rejoice) habang unti-unting bumaba papunta sa Mahal na Birhen upang alisin ang itim na talukbong nito bilang simbolo na ang Kristong Hari ay nabuhay na.  Matapos ang awit ng pagsasaya, itutuloy ng kapitana ang dicho’ sa tinig na maligaya.  At ang pinakaaabangan ng lahat ng naroroon ay ang marinig ang malakas at buhay na buhay na pagsambit ng kapitana ng mga salitang “Aleluyah, aleluyah, Viva!!!!”  Sa puntong ito ay nagpapalakpakan sa tuwa ang mga manonood at ang mga ngiti ay hindi matatawaran dahil tumatagos sa puso ng sino man ang misteryo sa pagkabuhay ni Hesu-Kristo.  Isang sayaw din ang iaalay ng kapitana na halos kahalintulad din ng sa tinyenta ngunit may bilis at saya dahil buhay na nga ang Kristong Hari.

Ang tradisyong ito ay ginagawa taon-taon.  Magkakatulad man ang mga tagpo at paulit-ulit man ito ay hindi kami nagsasawang saksihan ito dahil bahagi na naming mga taga-Angono ang ipagdiwang at gunitain ang Salubong.  Tradisyong minana naming sa mga ninuno ng aming ninuno at ipagpapatuloy ng mga anak ng aming mga anak.

Ni Alex V. Villamayor

April 17, 2014

PAGNINILAY SA MAHAL NA ARAW

Ngayong panahon ng Semana Santa, marapat lamang na tayo ay magnilay-nilay sa ating mga sarili tungkol sa ating mga ginawa sa buhay at mga plano sa hinaharap.  Maaari tayong magkaroon ng sariling-pagsusuri kung nagiging masama na ba tayo o masasabing mabait na tao pa rin.  Tanungin natin ang ating sarili kung lumalampas na tayo sa takdang kagandahang asal o kailangan nating gumawa ng mga bagay upang maging mabuting tao tayo.

Ismarte, maalam at may lakas ng loob nga lang ba tayo o nagiging yabang at bastos na tayo sa ating mga sinasabi at ikinikilos?  Kapag alam natin sa sarili na tayo ay marunong sa buhay, trabaho, at may talento, huwag tayong mapag-pauna, mapag-puna at mapag-angat sa ating sarili.  Dahil sa ating pagiging maalam ay nagkakaroon tayo ng labis na tiwala sa sarili, at sa tiwalang ito ay nagiging buo ang ating loob at prangka tayo.  Nagiging ang palagay natin sa sarili ay nakaaangat sa iba.  Sa pagpapakita natin ng ating pagiging ismarte at katapangan ay nagiging mayabang na tayo.  Sa ating mga sinasabi ay nakakasakit na tayo ng ibang tao, may mga nababastos at mga naipapahiya tayo.  Marunong nga tayo ngunit mapanakit naman sa damdamin ng iba, ang kabuuan niyon ay masama pa rin.  Isipin natin kung talagang pranka, tapat at totoo sa sarili pa ba tayo o baka naman nagiging taklesa na lamang.  Sa labis nating pagtitiwala sa ating sarili ay hindi na natin nakikita ang sarili nating mga kahinaan at kapintasan.

Mapagkaloob, maasikaso,at  masayahin ba tayo o nagiging makalupa at makamundo na lamang tayo sa madalas nating paghahangad ng mga kasayahan?  Pagnilayan natin kung tayo ay mabuting tao pa rin.  Ang mga pagdiriwang na kadalasan nating idinadaaan sa mga materyal na bagay tulad ng paghahanda ng pagkain, pag-aawitan, tugtugan ay baka nagiging makamundo na lamang.  Ang mga kasuotan, at ang kagustuhan nating maangkin ang mga bago at mahal na kagamitan ay pagiging materyalismo at luho na lamang sa halip na pangangailangan.  Huwag tayong maging masyadong malapit sa bagay at gamit na may katumbas na salapi.  Tumingin tayo sa mga bagay na hindi nabibili dahil ang totoo nito, ang mga pinakamagaganda at pinakamagagaling sa buhay ay libre lamang – walang bayad.  Ang matatamis na ngiti, ang mga walang balat-kayong yakap, mga kasamang kaibigan, ang iyong pamilyang maasahan, ang pag-ibig, ang pagtulog, ang malulutong na paghalakhak at ang mga magagandang alaala ay lahat ng ito ay hindi nabibili at walang katumbas na halaga.

Ang atin bang pagtulong at paglikha ng mga kapakinabangan para sa lahat ay upang laging maging pangunahing tauhan, makilala at papurihan?  Kung ang nais lang natin ay ang kasikatan at ang magkaroon ng kapangyarihang nakamit sa katanyagan, dapat tayong magnilay dahil ang ating pagiging popular ang nagpapalaki sa ating ulo at nagpapa-angat ng ating mga paa sa lupa.  Isipin natin kung ang ating mga kawanggawa ay pagpapapansin na lamang.  Masama ang mapaghangad ng kapangyarihan sa isang taong laging uhaw sa pansin at popularidad dahil sa kagustuhan niyang ipakita ang kanyang kapangyarihan, siya ay nagiging mapangabuso.  Nagbabadya sa kanyang katauhan na kung mabibigyan siya ng pagkakataon na maging isang pinuno ay hindi malayo sa kanya ang maging isang mapulitiko, hindi patas at nasusuhulan.

Ang pagtulong ay walang hinihintay na kapalit, ang pagtulong ay walang pinipiling tao at panahon.  Ang pagsasabi ng ating kagalingan at ng ating niloloob ay hindi katapatan kundi pagtataas sa sarili.  Marami ang gustong maging numero uno at siyang pamunuan ang daigdig.  Ang kayabangan, materyalismo, kasikatan at kapangyarihan ay ilan lamang sa mga makalupang kaligayahan na nagpapasama sa ating pagkatao at kaluluwa na kailangang pagnilayan ngayong panahon ng Mahal na Araw, hindi sa kung mabuting Kristiyano tayo kundi bilang isang mabuting tao.

Ni Alex V. Villamayor

April 16, 2014

PRICING HAPPINESS

People are different from each other in so many things.  We have our own personal identity physically, emotionally, spiritually, mentally and financially.  We may be different in identity but human as we are most likely have common goals in life that we want to achieve.  That is to be happy and successful.  In this world, there is nothing more for everyone but to be happy.  And talking about happiness, often wise our contentment as human is normally for tangible things.  In finding our happiness, the level of spending happiness will depend what will really make us happy as the person who we are.  And here it goes managing our finance.  In reality, there are people who simply don’t know the difference between necessity and luxury.  There are people who are not realistic but actually careless, wasteful, wrong and in excess when it comes in spending.  Frugality is not their priority.  For these people, expenditure is becoming materialistic and earthly instead of practical.

A colleague asked me about my interest in going to different out of town places while I can use all those expenses to own the house that I wanted.  My colleague was definitely right.  The digits that I am spending to those travels are more than enough to become part of a million-worth house.  I replied with all honesty and due respect in that opinion.  As a migrant worker, I had already that thinking since the beginning of my first employment abroad.  That was the reason why I set aside my plans to roam but I’d realized no matter how I saved, acquiring the dream house was still elusive despite doing responsible spending.  If I cannot go to different places without getting the house, then I will go to different places without getting the house – at least one out of two rather than none out of two. I know it was quite careless instinct, but that silly feeling helped me to improve my planning strategy.  It’s a matter of priority; I’ve learned the value of financial plan.  Getting the cut of the pie for my planned destination tours after setting aside my savings for my house puts me in places.

When it comes in savings and spending, everything is a matter of priority.  Like other people who can find their happiness in acquiring hi-tech gadgets, signature and branded products, food tripping, amusement and spending good night out parties.  Nothing is wrong with these as long as you can afford them.  Meddling others with their spending habit is not our business as long as long as it is not your money.  We can’t help but pity them.  Frugality is wisdom, be wise in spending.  It is not just acquiring the latest and underlining your status symbol or your economic status.  I am not expert in finance management and handling income, but my formula is that if the searching and spending your happiness becomes materialism, self-importance, and budget-buster, then it’s time for reflection.  Getting what you want and your capability to get them is equal to happiness without compromising your future and the welfare of others.  Your income less your investment is equal to your basic needs and leisure over the miscellaneous expense.  Put yourself in the equation, from your capital, ensure your savings and the rest is for your daily needs, then your reasonable leisure first before giveaways.  If your happiness is fair and reasonable, that is a good manifestation of valuing your hard earned money.  It’s the long-term benefits against the easy-gone.  It is just happened that I do not find the long term happiness, interest and priority in material things like gadgets and foods.  My passion is nature and environment that I can get from visiting different scenic places.  I do not think it a waste since it gives a lasting and long-term benefits and the experience I acquired strengthens my compassion in nature and environment.

By Alex V. Villamayor

April 11, 2014