Alam mo iyung pakiramdam na nasa sitwasyon ka na dahil sa respeto ay ayaw mong magsalita dahil baka makasakit ka kahit naniniwala ka sa sarili mo na wala kang ginawang mali? Kapag ang isang taong nakakataas sa iyo katulad ng sa iyong pinagtratrabahuhan o ng komunidad, o sa pinagkakautangan mo ng utang ng loob ay kinagagalitan ka, pinagmumukha kang maling-mali, at ibinuhos ang mga paninisi, hindi ba’t parang napakaliit na ng tingin mo sa iyong sarili? Sa kabila nito ay pinipilit mo pa rin ang magpakumbaba dahil mayroon kang tinatanaw na utang ng loob. Mayroon kang nasaktan at nabigo kahit hindi mo gusto at hindi mo sinasadya, ngunit ang iyong mga dahilan at paumanhin ay hindi tinatanggap at walang patutunguhan, kung kaya nakakaramdam ka ng pagkapahiya, at nakukunsensiya ka.
Ang utang ng loob ay hindi nababayaran, lagi lang iyan nariyan. Bayaran mo man ng malaking halaga, nariyan pa rin ang utang ng loob na tatanawit-tawanin mo pa rin sa mga darating na araw kahit nagbayad ka na. May dalawampung taon na ang nakalipas nang mangyari sa akin nuon ang sitwasyon na hiyang-hiya at ang liit ng tingin ko sa aking sarili dahil kinagagalitan ako ng taong tumulong sa akin. Nahihiya ako kasi binigo ko siya at maaaring nalagay siya sa hindi magandang sitwasyon sa aking ginawa kaya nakukunsensiya ako. Nuon ay nakasama ako sa isang grupo na hindi ko naisip na magiging kasalungat iyon ng nasabing tao. Malinis at tapat ang aking intensiyon at wala sa hinagap ko na iyon ay hindi katanggap-tanggap sa kanya kaya ganun na lamang ang lungkot ko nang ipamukha sa akin ng taong tumulong sa akin ang ginawa ko na para sa kanya ay mali. Tama siya, may tama rin ako, siguro ay hindi lang ako naging matalino para alamin muna ang lahat ng posibleng mangyayari sa aking ginawa, at napakasakit ang masahiban ka ng walang utang ng loob.
Nauunawaan ko ang kanyang mga argumento at alam kong tama ang kanyang mga sinabi, at hindi ako nagdamdam sa kanya. Katunayan hanggang ngayon ay kinikilala ko pa ang naibigay niya sa akin. Magkaiba lang ang aming kinalalagyan, naruon kami sa kailangang gawin kung ano ang nararapat sa aming kinalalagyan. Nasaktan man ako nuon pero hindi ako nagtanim ng sama ng loob, pero kung sakaling magkita kami muli pagkalipas ng mahabang panahon ay naruon pa rin yung hiya ko dahil ang tingin niya sa akin ay walang utang ng loob. Ang totoo ay ayokong manglamang ng kapwa at marunong akong magbayad ng utang, nagkataon lang na hindi ko alam kung hanggan saan ang tubo ng aking utang.
Ang pangyayaring iyon ay isa sa mga ayaw kong nangyari sa aking buhay at parang hindi ko ito kayang gawin sa iba. Magkakaiba tayo, para sa akin ay ayokong magmistulang walang-lakas, walang-saysay at walang maipamukha sa akin ang isang tao. Ayokong manumbat sa mga bagay na aking nagawa at naibigay, malaki man o maliit ay ayokong gamitin ang mga iyon upang ipamukha sa kanya ang pagmamalasakit sa akin. Ayaw kong maningil ng utang ng loob dahil walang hangganan ang pagbabayad nito at wala itong katumbas na salapi. Ganun pa man, maraming paraan ang maaari mong gawin upang tumanaw ng utang ng loob ngunit hindi mo dapat basta-basta isakripisyo ang sarili mong kalagayan.
Ayokong-ayoko ng may naaargabiyado. Anuman ang aking pagkukulang ay pinipilit kong punan, anuman ang aking pananagutan ay aking pinaninindigan, at anuman ang aking pagkakautang ay aking tinatandaan.