UNTITLED POEM (for Rowena)

(Impromptu)


I’m tensed, my feet are cold
I have deep breath on my throat
Packing up the things I love
Can’t do them put all in my bag

The clock seems so fast running out
Mama, I’ll miss your care and touch
Kisses and tears better to see them not
Leaving is not easy much to turn back

With only few things on my wallet
I have but only prayers on my pocket
Alone myself, I’m ready to take off
To set my life in a whole new world


UNTITLED
Lapelto
October 29, 1999
11:00 AM

This poem was made few minutes before the departure of Rowena Villegas, a more than acquaintance in our barrio. She had settled down to migrate in France with her husband Hamad.

NAGHAHANAP

Maiking Kabuuan: Isang taong patuloy na bigong makita ang isang tunay na kaibigan.

Isipin mong ikaw ay napunta sa isang napakalawak ngunit napakadilim na lugar. Igala mo man ang nagdudumilat na mga mata ay walang makikitang ibang bagay kundi pawang kadiliman. Para kang nakapikit, ni ang sariling hubad na katawan mo ay dili kayang mabanaagan ng mata. Sa daigdig ng itim, mistulang bulag na nagdudumilat sa kawalan. Mundo ng walang kulay, walang liwanag, walang ingay. Tila isang lugar ng pag-iisa sa gabi ng kalawakan. Magandang gabi sa inyong lahat.

Maaring ang nakikita mo’y karugtong ng aking nakikita. At ang nakikita kong kadiliman ay mistulang karugtong lamang ng aking utak na nag-iisip. Mistulang ako na mismo ang dilim. Nakikita ma’y lagusan lamang sa iyong paningin, ni hindi kayang mahawakan. Kapag nilamon ka ng dilim ay mawawala ka. Hindi mo alam kung nasaan ang hangganan ng iyong tila kulungang hindi nakikita kahit ang iyong itaas at ang kinatatayuan mo’y tila hangin lamang sa gitna ng hating-gabing walang hanggang. Sa paglukob sa iyo ng dilim ay kasabay naglaho ang iyong anino. Nasaan ka nang magdilim ang iyong paningin na sa buong paniniwala mo’y pinasama ka sa taong iniingatan mo? Hindi ba’t hindi ka makapayag? Katulad mo rin ako nang mapunta ako doon. Nang halos patunayan ko ang aking mga kabutihan ay wala pa ring saysay na lahat – parang ayaw akong paniwalaan. Pakiramdam ko’y nabubuhay ako sa kadiliman, walang direksiyong buhay. Hindi man makita ang daan ay walang katiyakang naglakad. Kaluluwang sumasapi sa hindi makitang walang hanggang kadiliman. Sa kalagitnaan ay naroroon ang aking katawang lupa. Tulad ng isang sanggol sa sinapupunang mundo ng walang kasing dilim. Ang aking katawang nasa mundo ng puti at itim, tila isang tagpo sa lumang larawang kupas ang kulay. Bahagyang nababanaagan ang aking hubad na katawan, lumilikha ng kaunting pangingintab mula sa tumatamang sikat ng kalahating mukha ng buwan,. Mula sa nakatagilid na mukha hanggang sa makapal na dibdib at manipis na tiyan, mabanayad na umaalon ang humpak na tiyan sa marahang paghinga – umaalon din ang buong kadiliman. Makikita mo ang ulilang katawan ng manunulat na may malikot na isip. Ang katawan ng isang taong di panatag, ng isang palakaibigan ngunit bigo sa mga kaibigang hindi matagpuan. Binabalot ng sariling anino hanggang maging ganap na itim. Ngayon ituloy mo sa isip mong ika’y nasa madilim na lugar sa malawak ngunit tila masikip na lugar. Sinong makapagsasabing iisa ang mundo nating ginagawalawan? Pakiramdam mo’y nag-iisa ka lamang, walang ibang maririnig kundi ang sariling kahinaan – walang nakikita ngunit may masidhing nararamdaman. Ang kadilima’y nais lisanin ang isang bagong katauhan. Siya’y tuldok na kumakawag sa gitna ng maalinsangang kadiliman. Bagamat nasa malawak na kinalalagyan ay wari’y naninikip ang kinalalagyan niya sa sulok na iyon. Hanggang sa di kawasa’y may nagbulong sa kanyang nagpatianod sa malalakas na alon na kumuha sa kanya at tuloy-tuloy na inanod ng agos. At sa dulong di kalayuan ay natanaw niya ang liwanag. At sa wakas ay nalanghap niya ang sariwang hangin. At sa unang pagkakataon na masilayan ang mundong puti at itim, mundo ng kanyang ama. Ang magiging mundo ng bagong ikaw. Ang totoo nito’y ang lahat ay bahagi lamang ng totoong buhay. Ang totoo’y nagpakasaya ka lamang sa pinakapili mong gawa. Sa daigdig na ito ng mga lalaki, ang dominante mong katauhan – walang makakapukaw sa katatagan ng paniniwala. Ang labis sa katanginang ikaw at mapangarap na ikaw, kung minsan ay nagagalit at laging umiibig. Ilang relasyon na ng pakikipagniig ang nagdaan sa iyo? Ang lahat ng ito’y iyong makikita ngayong nag-iisa ka. Ngunit ang lahat ng ito’y pawang kathang-isip lamang sa madilim na imahinasyong isinulat sa itim na tinta na nagtuloy-tuloy habang iyong binabasa hanggang magwakas…



UNTITTLED
Lapelto
November 30 1999
Angono Rizal, Philippines

PAGLALAKBAY

Maikling Kabuuan: Paghahanap ng sarili at mga kaibigang magbibigay ng pagmamahal.

Kasabay ng nag-uumpisang nahuhulog na liwanag mula sa nakalukob na langit ang pagdating ng isang simulain, kusang lumalaki kapag nahipan ng hangin. Tinuturuan ng daigdig kung paano ang magkamalay habang hinuhubog ng panahon ang sukat at hugis ng bilugang katawan sa pagiging masinsin na maskuladong kalamanan ng isang ganap na kalakihan. Tumakbo ako, dinaanan ang mga bulaklak ng Lilia na nangagbara sa kahabaan ng ilog, nag-ayuna na ang mga matatandang relihiyosa matapos magkumpisal sa nakakalobong nakasutanang wari’y santo na naiwan ng biyahe sa buwan ng Cuaresma. Ilang ulit ng sinapian ng lamig ang gabi ng hanging pang-Disyembre. Nagdaan sa tuwa, naghinagpis hangang pinipilit pang matagpuan ang tunay na kaluwalhatian. Binabagtas ang bawat butil ng misteryo sa matiwasay at masalimuot na buhay. Malayo na ang aking narating, ilang libong ulit ng humalik ang aking mga talampakan sa walang katapusang daanan. Nakakapaso ang paglakad sa buhanging nilalagnat – dumaloy mula sa mga mata ang kabiguan. Naging mapag-isip sa anumang kaganapan. Kinikilala ang sarili, natutunan ko ang magpakupkop sa katahimikan at ang katapangan ng maging mapag-isa. Tinanggap ko ang magpa-ampon sa katahimikang bumuhay sa aking pag-asa. Maaring matawaran ang karunungan, natigilan sa pagsagot sa mga dakilang tanong ng pilosopiya. Ang kaalamang wala sa aklat – natutunan ko ang magsulat ng aking mga pangarap, karanasan, kaalaman, at pagtakas sa katotohanan ng buhay. Paglalamay sa lamlam ng liwanag na isinasabog ng bombilyang dilaw, wari’y nauupos na kandilang naghihikahos sa liwanag na ipinagpatuloy ng aanadap-andap na liwanag na dulot ng gaserang nangingitim ang mga labi ay sumasayaw-sayaw sa dingding ang aking aninong naglalarawan ng pagsusulat ng tanawing naglalaro sa isip. Dumating na kamalayan, natutunan ko ang magkubli sa dilim ng nag-iisa upang pawiin ang libog na bumabalot sa katawan. Di kalauna’y nangungusap ang puso – ang hiwaga ng pag-ibig. At naramdaman ko ang magpailalim ng sarili para sa kapakanan ng iba at pakikipaglaban sa sariling kahinaan. Malayo na nga ang aking tinakbo, marami na akong nakilala at nakausap – sila’y nagsidatingan at sila’y nagsilisan. Ngunit hindi ko makita ang aking hinahanap. Naglalakad na daan, maraming ulit na akong nadapa at naligaw sa daang walang karugtong at sangangdaaan hanggang matagpuan ko ang aking ipinalalagay na tunay kong kaibigan. Hindi ko makita sa aking sarili ang mga hinahanap ko’y nakikita ko sa ibang tao. Malayo na ang aking nalakad at nais ko ng tumigil. Nararamdaman ko na ang pagal at hirap sa malayong paglalakad. Nais kong dalhin ako ng aking kaibigan sa malayong lugar na aking nakita noong unang panahon ngunit ni hindi ko pa nararating. Sa isang lugar na malayo, nakita ko ang aking sarili sa abandonadong malawak, na pinapaso ng init ng araw at wari’y mabuhanging disyerto sa Aprika. Nais kong dito magpahinga sa duyan habang tinatanaw ninyo mula sa malayo ay wari’y may init na sumisingaw mula sa lupa na nagpapanginig sa inyong paningin. Nais kong liparin ang kalawakan niyon tulad ng aking mga isinusulat na pagtakas sa totoong takbo ng buhay. Nais kong makita ako ng aking kaibigan na ganap na malaya sa paglipad – sumusuong sa dalisay na hangin. Mula sa kanyang magagandang mga mata, tumatagos sa aking kalooban – gumuguhit ang kanyang pagkatao. Isinulat ang kanyang anyo upang hindi malimutan magpakaylanman. Isang tagpo ang nakita ko noon. Isinaulo ng aking malungkot na tanaw ang pulubing naglalahad ng kanyang palad sa mga nanlilimos. At ngayo’y muli kong nakita ang parehong tanawin. Ako pala ang pulubi na nanlilimos ng pagmamalasakit, pang-unawa at pagmamahal mula sa mga kaibigan.



UNTITTLED
Lapelto
November 30 1998
Angono Rizal, Philippines

KABIGUAN

(Mula sa orihinal na sulat-kamay, mayroong dalawang parirala ang nagbago para sa ikabubuti ng artikulong ito.  Ang ika-160, 170, 291 at 291 salita)

Maikling Kabuuan: Kabiguang matagpuan ang isang tunay na pagmamahal at kaibigan.

Kahapon ko nakita ang pangakong maghahatid sa akin sa tunay na takbo ng mundo. Pangako ng kahapong pinanday ng panahon, nabuo sa katauhang walang pangalan. Binuo sa ibat-ibang pagkakataong nilikha sa hanging may kakayahang maging isang tao. Ang katauha’y nabuo sa imahinasyong kritikal – naghatid sa tunay na katayuan ng balintuna at tumbaling daigdig. Katauhang naging buhay – may laman at may isip. Nakita ko ang pangako mula sa ngiting nag-aanyaya ng pagtanggap sa akin. Ang ngiting gumising sa sensitibo kong pakiramdam at pamantayan. Naniningkad ang katangiang nagpakilala sa kanyang pagkatao. Humuhulagpos sa kapintasang dinaig ng katangiang napupuno ng anyong hindi angkop sa tunay na bilang ng buhay. Hinuhubog ng karanasang nagmula sa kapusukan at nakatakdang kapalaran, nagbabadya ng kababawang gawi mula sa isang ugaling musmos ngunit walang takot humarap sa mundong mapa-itaas, tagiliran, at ibaba – walang pag-aalinlangan. Nasukol ang anino sa dilim – nakuha ang saloobing ugali hanggang sa pisikal na anyo. Humuhulma ang matabag na katawang pumupuno sa kakulangan ng ibang sarili. Umaalsa ang nakabalatay na lalaking kaluluwa sa puting damit, humuhubog ang kalamnan ng biyas na mulato na may bahid ng kagaspangang marka at kaitimang mantya ng natuyong pawis. Higit na matingkad sa kayumangging kulay – nanaig ang mata – salamin ng buhay, naaninag ko ang katauhan. Isa sa pinakamagandang mata na aking nakita ang nagsabi sa akin ng tunay na kahulugan ng salitang kaibigan – sana’y wala akong pagkakamali. Nilipad ng artipisyal na hangin ang buhok, isang hibla ang napadpad at humalik sa aking labi. Kung ako’y isang mang-aawit, hayaan mong awitin ko ang iyong awit. Dahil para sa iyo ang buhay ay inaawit. Sana’y katulad mo rin akong nakakaawit para sa akin. Kung ako’y isang salamangkero, muli kong ibabalik sa dating hulmahan ang nakakalas na tanikala sa pagkakalubid ng bawat himay ng pagkakaibigan tulad ng luwad na nagbitak-bitak sa habas ng init ng araw. Sinisira ng anay ang nililok sa kahoy na pagkakaibigan na obra ng eskultor. Sino ang anay, sino ang kahoy? Ngnit hindi ako isang salamangkero. Ako’y isang talunan na naghahanap ng sandaang pamamaraan upang gamutin ang sugat ng sandaling panahon. Ngayon ay unti-unti akong nahuhulog, ang anino’y mistulang pumapantay sa kapatagang hihigupin ng lupa. Ngayo’y nais kong manirahan sa bahay ng pawikan at umidlip sa kahon ng posporo upang gumising tuwing ika-apat na taon sa katapusan ng Pebrero. Kung ako’y wala ng lakas, wala ng pintig, at wala ng libog - maaasahan ko ba ang alalahanin mo? Kung wala na akong makikita, kung wala ng hininga, iiyakan mo ba ako? Kasiyahan ko na kung ako’y patay na ang makita kitang nangilid ang iyong luha para sa akin.


Lapelto
November 30 1997
12:49 PM

LIVE LIFE

Below is one of my early writings when I was still trying to find my kind of story. Written during the struggling time of the 80's as citizen of our country, it is about life's ups and downs, triumph and failure, and rise and fall.

Note: this is an actual work.  mistakes were not corrected and weaknesses were  not enhanced.


You have never seen the foes, you must be alert. The foes may win within one blink of your eyes. You don’t know it, they are in dimmed site and then they will have the jubilation.

That’s why I said, light up the embedded wick of your candle for you own guidance. Through this you can evade and carry on your foes one by one. The hindrances will bleak you but you are not afraid because the candle you are holding on will strengthen you. To add, assimilate glassine to protect yourself against all.

I learned this through my mentor. The erudition given to me was beneficence. Those past failures will never happen again. I know someday I will be in gloom again but it will not be the same as before because I know to carry on the coming circumstances. And I will never pass this way again because I already know the beginning of this road. I have offenses and resentments but these will not lead me to weak, notwithstanding I challenge to contend. They made me stronger. With the help of my light, more or less I can see the destiny ahead.

People are weakened by failure, and with these they become mad to the world. They do not know they were just deceived by the oppositions to seem everything where they stand is hazardous. They just do not know, this is the nature of the game. After all, failures should not make you keeping in one corner. To err is human.

You are on the sea girt, the hungry creatures are ready to get you and they can cripple you. These are the hale gust that will put you down – you are in fatal place. These are what I've said the hindrances or rather the privations on your life. You are not condign to have fiasco if you lighted up your candle. You are not in flustering moment if you have prepared your place. Indeed, you will be undaunted.

You don’t have to get confuse with your companions. Always there is criticism, it is natural. You can never please everybody. If the majority want to destruct you, don’t give them the time because time and concern should be given only to a worthy person. They do not deserve to have our concern. If you confront the hecklers, you’re just wasting your time.

I don’t have amulet to breakdown the foes. I have only confidence, a persistent confidence. They cannot halt me because I am candid for what I had started. No awry but to contend. I know predicament may lose you but what is life without it? - Life is nothing. Because as long as there is night and day - there will be query. If there is query, there is solution, there is hope. For every darkness, there is always shinning lights await. Man should be versatile - he should adjust himself to the current situation.

I weep but this does not mean of giving up or surrendering. Because I am depressed, but not loose yet. I will still stand up, lean if necessary when I’m still weak because I know this is a privation. Nevertheless, this time will be the accuracy. All are just bluffing, we abhorred and until we provoke. But this is what they really want, to provoke us because once our tension gets high, we’re just becoming funny and brazen. Revulsion has no place in this game, you have to be calm.

Man will live once, use your time wisely.



UNTITTLED
Alex V. Villamayor
May 11, 1988
Angono Rizal

PAGBABALIK

(Ang sumusunod na artikulo ay halaw sa isang kakaibang kuwento mula sa komiks na nagsilbing inspirasyon ko upang gayahin ang pagkakalahad. Tungkol ito sa pangarap, kabiguan, pagsisisi, pagbabago at tagumpay ng isang taong tinakasan ang hirap ng buhay sa probinsiya ngunit nasadlak sa mapait na buhay sa siyudad)


Pamamaalam, masakit tanggapin kung mahalaga sa buhay mo ang mamamaalam. Matapos mong mabigo sa isang bagay, susubok ka na naman ng iba. Dahil ang gusto mo ay mabuhay sa magaang na pagpapawis, doon sa hindi kakalyuhin ang mga palad mo, dun sa hindi lilitaw ang mga ugat mo.

Matapos mong masubukan ang isang bagay, susubukan naman ang isa pa. Ganyan talaga ang mga taong may ambisyon sa buhay, yung desidido na marating ang pangarap na kung mabibigo ma’y hindi mo rin alam. Ang gusto mo’y laging may bagong karanasan, hanggang matuklasan mo na hindi pala lahat ng karanasan ay dapat matikman.

Binalak mong takasan ang buhay na kinalimutan mo na, ayaw mo kasing matulad sa ama mo, laging amoy pawis, laging putikan. Nakakapandiri kasi, malagkit ang mabahong burak. Napipilitan ka lang na tulungan ang ama mo. Buo pa sa loob mo ang lumusong? Baka kagatin ng araw yang balat mo’y makasira pa sa trabaho mo. Sala ka sa init, sala ka sa lamig. Kung matirik ang araw, napapahinga ka ng malalim, kung umuulan nama’y urong pati nguso mo sa ginaw.

Matapos ang pagubukid, binaybay mo na ang papauwi, may kung anong sumundot sa pandama mo, natinik ka. Madawag ang landas patungo sa tumana, ang taong sanay o bihasa, ilang ulit mang magdaan sa dinaanan mo’y hindi matitinik. Dahil kilala nila ang Makahiya. Dahil kapag dinahan-dahan mo ang Makahiya, lalo kang titimuan. Katulad din ng hirap, habang iyong iniiinda, lalong bumibigat. Kapag iyong kinatakutan, lalo kang magpapasan. Ang pawis, mapait lang hanggang natitigis sa katawan pero masarap na kapag pinagsasaluhan.

Ngayon nga’y nasa ibang poder ka, dun sa gusto mong maranasan. Anong trabaho ba ang ginagawa mo dito ngayon? Hindi na yung pagbubukid. Tama nga pala, mas madaling lunukin ang pagkaing pinagpawisan kaysa sa hindi. Tunay na mahirap ang paraan ng pagkita ng pera, kahit ang katawan mo’y gagamitin mo. Kahit nakakasuka, kahit nakapandidiri at bigla, tinakbuhan mo ang poder na ito, bumalik ka sa bukid, sa kabila ng tanging lupang patuloy mong bubungkalin ang karangalang maipamamana ng ama mo sa iyo, ay tinangggap mo ng sa gayon ay mahugasan ng pawis mo ang buo mong katawan, hanggang sa di mo na maramdaman ang pag-uusig ng sarili mong budhi. At sa kabila ng unos, dumating ang bukas ng isang naglinang at naghasik. Iyon ang aning dinasal ng ama mo ng kay tagal.


UNTITTLED
Alex V. Villamayor
May 21, 1988
Angono Rizal