MGA HINDI MAGANDANG UGALI NG TAO

Ang tao ay may mga kamalian sa mga ugali at gawa.  Walang perpektong tao, ngunit may mga pagkakamali na hindi man masasabing pangunahing kasalanan upang maging masamang tao o ituring makasalanan ngunit mga kasalanan pa rin ito na naglalagay sa kanya upang masabing mayroon siyang hindi magandang ugali.

1. Mapanira.  Sa pakikipagkwentuhan niya ay intensiyon niya talaga ang masira o ibagsak ang isang tao na hindi niya kasundo o hindi malapit ang loob .  Hindi totoo na nagsasabi lamang siya ng totoo kahit totoo naman ang kanyang mga ikinuwento dahil ang pakay niya talaga ay yurakan ang isang tao.

2. Mayabang.  Ang gusto niya ay ipakita sa mga tao ang kanyang mga kagalingan at mga nakamit maliit man o malaki.  Masaya siyang ipaalam sa kapwa ang kanyang mga pag-aari at kakayahan.  Pasikat ang ibang katawagan .  Kapatid nito ang papansin.

3. Mapagmataas.  Siya yung ang turing sa sarili ay magaling, nakaaangat, naiiba sa karamihan.  Kasunod nito ang paniniwalang siya ang laging tama at ang dapat masusunod.  At kauri nito ang hindi marunong magparaya, magbigay-daan at magpatawad.  Hindi sila magpapatalo, susuko at aamin sa kamalian.  Kasunod nito ang pala-utos.

4. Mapaghiganti.  Hindi siya makapagsimula ulit at magkapagpatuloy ng buhay dahil nagtatanim siya ng galit sa mga nakaalitan niya.  Kakambal nito ang mapagmataas dahil kapag minsang siya ay natalo o nalampasan siya ng isang tao ay gumagawa siya ng paraan upang mapigilan ito at siya naman ang maka-ungos.

5. Mapagsalita ng Tapos.  May tao na madalas nagsasalita at nangangako ngunit kapag kinapos ay kinakain ang mga sinabi.  Kinakain ang sariling isinuka.  Sinusubok kasi siya ng tadhana kaya kung ano ang ipinintas niya nuon ay binabawi o ginagawa niya ngayon.  Kasama nito ang taong paiba-iba ng pasya.

6. Opinyonado.  Hindi siya nagpapatalo sa usapin at ipipilit niya ang opinion niya.  Ano man ang sabihin at gawin ng kapwa ay mayroon at mayroon siyang masasabi, pabor man o hindi.

7. Mapanghusga.  Madali siyang magbitaw ng salita at mag-akusa patungkol sa anumang bagay.  Para siyang batas na nagsasabi ng kung ano ang tama at dapat.  Kadalasan, kung sino ang madalas maghusga ay siyang bumabali sa batas.

8. Mataray.  Mayroong matalas ang dila – masakit siyang magsalita. Kadalasan niyang idahilan ay ang pagiging prangka ngunit kaakibat ng pagiging deretsahan ay ang urbanidad o modo.   nagkakaiba ang hayop at tao dahil nakakapag-isip ang tao kung dapat ba niyang sabihin ang kanyang nasa isip.

9. Oportunista.  May taong kapag alam niya na may pakikinabangan siya ay sinasamantala niya ang pagkakataon kahit sa maling paraan.  Ginagamit niya ang pwesto, o di kaya ay ang kakayahan o kakulangan ng ibang tao upang makakabig siya.

10. Manloloko.  Hindi lamang ang pagsisinungalin sa kapwa o ang panloloko sa mga tao, kasama din  ang hindi pagiging tapat sa trabaho at sa gobyerno.  Kapatid nito ang manggagantso.  Kauri nito ang kataksilan.

11. Ipokrita.  Maganda ang kanyang ipinakikita sa maraming tao dahil may gusto siyang ipakita ngunit kapag nag-iisa na ay duon lumalabas ang kanyang mga reklamo at saloobin.  Mayroon lang kasi siyang itinatagong pakay kaya siya nakikihalobilo.  Kapatid nito ang balik-harap at traydor na rin.

12. Makasarili.  May tao na nakikipagkapwa-tao lamang para sa sariling kapakinabangan lang ang dahilan.  Siya din yung ang magaling ay ang sariling pamilya, anak, pamangkin, o pinsan.  Lahat ay sasarili pa rin niya.  Kasama din dito yung mga tao na gagawin ang lahat mapabuti lamang ang sarili kahit masagasaan niya ang ibang tao.

13. Pintasera.  Madali niyang mapansin ang mga kamalian at kapintasan ng iba ngunit ang sa kanya ay hindi niya nakikita.  Ang mga bagay na sinasabi niyang ginagawa ng iba na mali ay kapag siya ang gumagawa ay binibigyan niya ng katwiran.  Kahalintulad nito ang mapanghusga.

14. Paimportante.  Hindi magandangugali ng isang tao ang ituri niya ang sarili na natatangi kaya dapat na pag-ukulansiya ng pansin, pagkilala at paghanga.  Gusto niya na siya ang mauuna sa lahat, maganda at malaki mapupunta sa kanya kaysa sa karamihan.  Kapatid ito ng kayabangan.

15. Mapolitika. Ito yung hindi lang sanay sa mga palakasan o padrino, pambabraso at pang lalagay kundi yung mga may kinikilingan at hindi marunong kumilos ng patas.  Kapag gusto at kapanalig niya ay mas pinapanigan niya.  Kahalintulad nito ang mga korap na naglilingkod sa bayan.

16. Mapangdamay.  May tao na ugali na ang sinomang kapwa na nakasama sa isang grupo na hindi niya gusto, o kasama ng taong kanyang kaalitan ay nagkakaroon na rin siya ng galit sa taong napasama lang.  Nadadamay ang inosenteng tao sa kanyang galit sa ibang tao.

Ilan lamang ang mga ito sa mga hindi magandang ugali ng isang tao.  Marami pang ugali ng mga tao ang nagpapasama sa kanila na kailangang may magpaalam sa kanila sa kung anumang paraan na malumanay.  Sinasabi na ang anumang lumalabas sa isang tao ay ang nagpaparumi sa kanya tulad ng mga ginagawa niya na nabanggit sa itaas.  Dahil anuman ang iyong gawin at sabihin tulad ng mga nabanggit ay walang ibang panggagalingan kundi mula sa maitim na puso.

Ni Alex V. Villamayor

January 9, 2015