MY ARTS

This video is a collection of self photography featuring human body.

PATAY KANG BATA KA

May EJK talaga.  Matagal ko na itong sinasabi pero daming bumabanat sa akin at ipinagtatanggol nila ang giyera kontra droga.  Itong nangyari sa isang binatilyo (Kian Delos Santos) ay isang patunay na mayroon EJK, tanim-ebidensiya, pang-aabuso at kalokohan ang mga awtoridad (syempre hindi lahat pero marami).  At sasabihin isolated case?  Laging sinasabi nanlaban – puro na lang nanlaban.  Mabuti’t nagkataon na na-CCTV ang isang ito eh paano yung ibang mga napatay na hindi nahuli ng camera?

Ngayon, nang dumami ang nakikisimpatiya sa bata ay pinapalabas na drug pusher at masamang bata yung pinatay para sirain ang kredibilidad nito.  Nagpapalutang ng kung sino-sinong testigo upang sirain ang pagkatao ng bata – para bawiin ang simpatiya ng mga tao?  Nang dumami ang nakikiramay sa bata, pinapapalabas na drama ang ginagawa ng mga taga-suporta.  Drama na kung drama pero aminin mong may katotohanan ang nangyayaring drama na ito.  Kung gamitin man ng ibang sektor ang kamatayan ng bata para maging dramatiko ang nangyayari, problema na nila iyun pero ang mas mahalaga para sa mga taong kumokondena ng kamalian ay kinakasihan sila ng pagkakataon.  

Nagtatanong nang patuya ang mga tagasuporta ng patayan kung bakit daw itong maraming tao na nakikiramay at humihingi ng katarungan sa pagkamatay ng bata ay galit at pinagdidiskitahan ang mga pulis at ang gobyerno ngunit bakit daw hindi nagsagawa ng mga demonstrasyon nuon nang may mga pinatay at ginahasa.  Para sa mga may ganitong katanungan - kinakalampag ng maraming tao ngayon ang pulisya at gobyerno kasi magkaiba ang pagpatay ng isang pulis sa isang ordinaryong tao kaysa sa mga pinapatay at ginagahasa ng mga kriminal.  Unang-una, mayroon tayong korte na siyang mangangalaga upang magbigay ng hustisya para sa mga biktima at sa kanilang pamilya kaya hindi na kailangan pa para dalhin sa kalsada at hingin ang hustisya.

Pero iba na kapag ang sangkot sa pagpatay ay mga pulis, mga halal at mga taong-politiko dahil may legal at moral na pananagutan sila sa atin.  Una, nanumpa sila sa kanilang tungkulin na poproteksiyonan nila tayo.  Paano kung sila mismo ang nananakit sa atin?  Ikalawa, sila ay lingkod-bayan na pinapasuweldo mula sa ating binabayarang buwis kaya mayroon tayong karapatan na kastiguhin sila kapag may ginagawang mali.  At ikatlo, sila ang dapat tatakbuhan natin sa oras ng panganib pero paano kung unang-una ay sila mismo ang nagpahintulot, nagpatibay, humikayat at sumuporta sa patayan - saan na tayo tatakbo?  Sino ang magpupulis sa pulis?  Dito nagmumula ang galit at ingay ng mga tao ngayon kaya huwag silang magtanong kung bakit pinagkakaguluhan ng maraming tao ngayon ang nangyayari dahil dapat lang tayong kumilos.

May mga susulpot at susulpot pang mga testigo na magdidiin sa bata, may kung sino-sinong alyas ang lalabas na ikukuwento ang mga kasalanan ng pinatay, may ikinakalat na kwento ng isang batang babae na ginahasa nuon pero hindi pinansin ng mga tao, magpapakalat pa ng maraming kwento ang mga blog ng taga-suporta ng Patayan – ang mga ito ay para basagin ang lumalakas na ingay ng mga nagdedepensa sa pinatay na binatilyo.

Anong puso mayroon ang mga taong ito na parumihin ang malinis para lang maidepensa ang kinakampihan nilang mga tao?  Kasehodang nagdroga at may kasalanan yung bata, sabihin na nating hindi ulirang bata yung napatay, sabihin na nating may ginagawa ding masama pero hindi na ito ang punto.  Ang punto ay pinatay ang bata nang hindi naman nanlaban, ang punto ay kitang-kita naman sa CCTV kung paano inabuso’t nilabag ng mga nasa kapangyarihan ang karapatang-pantao nung bata.  Hindi na makakapagsalita ang patay kaya mas kapanipaniwala ang CCTV kaysa sa mga susulpot na umano’y testigo na hindi na kapani-paniwala dahil nababahiran na ng kulay ang mga nangyayari.  Maaaring mapalabas na masama nga yung bata, pero yung katotohanang nang inabuso ang kanyang karapatang pantao ay iyun ang hinding-hindi nila mapapasinungalinan.

Nuon ko pa sinasabi na hindi ako pabor sa pagpatay sa mga adik na nahuhuli at ang papilosopo at patuyang sagot sa akin na natatanggap ko ay edi beybihin daw, pulbusan at dahan-dahang posasan ang mga nahuhuling drug adik.  Ang gusto ko lang ipunto, hanggang hindi nahahatulan ng bitay (kung iyun ang umiiral na batas) ay walang karapatan ang mga awtoridad na patayin ang suspek. 

Nakakalungkot dahil parang nagiging katanggap-tanggap na ngayon ang pagpatay.  Nakakapangilabot ang mentalidad ng mga tao dahil nagiging tama na ang pumatay.  Kapag may pinatay sasabihin nila ay tama lang yun, nasaan ang moralidad ng mga taong ito para sabihing tama ang patayan?  Saang pananampalataya ang pinagkukunan ng mga taong ito para magustuhan ang patayan?  Nasaan ang kunsensiya at moralidad ng mga ito para ayunan ang pagpatay?    Anung klaseng tao ba ang mga panatiko upang maging sakdal bulag sa pagsamba na kayang ipagpalit ang pananalig sa Diyos kaysa sa politika? 

Isang tanong na lang  bago ko tapusin ang saloobing ito.  Isang tanong na ora-mismo ay sagutin mo ng agad-agad, diretsahan, at taos-puso.  Kung sakaling mamaya ay dumating ang katapusan ng mundo, ang paghuhukom, ang rapture na tinatawag at haharap ka na sa Diyos at tatanungin ka at hahatulan ka – kapag tinananong ka ng Diyos kung ikaw ba ay sumunod, naniwala, ipinangaral o binaluktot mo ang utos Niyang huwag kang papatay, ano ang isasagot mo? 

Bakit ang hindi giyerahin nang todo ay ang mga gumagawa ng droga?  Kung iisipin, kahit anong gusto ng isang durugista na bumili ng droga pero kung wala namang mabibili ay ano pa ang magagawa niya?  Sa giyera kontra droga ay hindi nagtatagumpay ang prinsipiyong “kung walang bumibili ng droga ay walang gagawa ng droga” kaya ang mga pinupuntirya ng awtoridad ay ang mga nasa ibaba.  Bakit hindi gawing “kung walang gumagawa ng droga, walang mabibiling droga”?  Dahil kung walang drugs, walang magiging adik.

Bakit ang mga bunga ng masamang puno ang pinagdidiskitahang tigpasin?  Bakit ang mga mamimili ang pinapatay?  Sa halip na itong mga bunga, bakit hindi ang ugat ng masamang puno ang tigpasin?  Kung ang mga manufacturer ang itotokhang, kung ang ugat ng drugs industry ang siyang bubunutin ay hindi na ito mamumunga at wala ng mga bungang titigpasin.

Kilala na daw nila ang mga nasa likod ng drugs syndicate na ito bakit hindi nila hulihin at itong mga pobreng maliliit, mahihina at mahihirap ang kanilang pinagdidiskitahan?   May nahuhuling mga big time pero kaduda-duda naman ang agenda nila dahil nahahaluan ng katanungang away-politika o kumpetisyon sa negosyo ba?

Ang sabi nga ng isang kaibigan: Bunga lang ang dapat tirahin hindi ang ugat para tuloy tuloy ang pagbunga ng mga problema at tuloy tuloy rin ang pamamaraan ng pagtakbo ng kanilang trabaho na siyang puhunan nila sa politika dahil dito gumaganda ang kanilang karera sa polikita na dapat samantalahin ang pagkakataon hanggang mainit na tinatanggap.

ANG TOTOONG TAGUMPAY

Kung ang batayan ng sinasabing tagumpay ng isang tao ay ang pagkakaroon ng asawa at anak, nagawa ito ng marami.  Ngunit kung masalimuot ang naging buhay may-asawa o kaya’y hindi mabiyayaan ng isang anak, o naligaw ng landas ang mga anak, o di kaya’y hindi maibigay ang pangangailangan ng mga anak – TAGUMPAY ba ito?  Kung hindi siya nag-asawa hindi dahil bigo siya sa pag-ibig kundi mas pinili niya ang desisisyong hindi mag-asawa, natutulungan niya ang kapamilya at masaya siya sa nangyayari buhay niya – mas NAGTAGUMPAY siya.  Katulad din ito ng taong nakapagtapos nga ng pag-aaral, nakapagtrabaho sa magandang kumpanya at nagkaroong ng magandang pamilya ngunit ang mabuting nakikitungo sa kanya ay ang mga taong malapit lamang sa kanya at marami ang galit sa kanya dahil sa uri ng kanyang pakikipag-kapwa tao, kabiguan ito sa kanyang pagiging tao.

Aral:  hindi sa pagiging may asawa o walang asawa at karangyaan ng buhay ang tagumpay ng isang tao kundi nasa kung paano ka kabuting makipagkapwa-tao o kung ano masasabi sa iyo ng iyong kapwa.  Madali ang maging tao ngunit sadyang mahirap ang magpakatao.

May malaking suweldo siya at may iba pang mga pinagkakakitaan, may magandang trabaho, nakakabili ng mga mamahalin at usong gamit at mga kasangkapan, ngunit wala siyang maituturi na sariling ari-arian o walang ipong-pera sa halip ay may utang pa.  O kung malaki nga ang kanyang kita ay napupunta naman ito sa kanyang dinaramdam na karamdaman – hindi siya TAGUMPAY.  Mabuti pa ang di hamak na mas maliit ang sweldo kaysa sa kanya pero walang utang, kung mayroon man ay yung tinatawag na “mabuting pagkakautang” tulad ng hulugang ari-arian, at maliit man ang kanyang kita ay masuwerte siyang walang iniindang karamdaman – mas TAGUMPAY siya.  Mabuti pa ang simpleng buhay na kaydaling makamtan kaysa sa taong walang kasiyahan sa lahat ng mga nakukuha niya dahil sa sarili niya ay malungkot siya sa hindi makuhang kagustuhan at hindi matagpuang katahimikan ng buhay.

Aral: ang tagumpay ay hindi nakikita sa panlabas na kaanyuan ng isang tao, hindi ang kung ano ang mga kaya mong makuha ngunit mayroon namang pagdurusa.  Hindi pera ang sukatan ng tagumpay kundi sa katahimikan ng isipan.  Matutong magplano ng gastusin, alamin ang wastong pag-gasta at ang limitasyon sa pag-gasta.  Magkaroon ng pagpaplano at matutong gumastos sa abot ng makakaya lamang.

Kung nagkaroon nga siya ng katungkulan sa trabaho na may malaking kabayaran ngunit may mga nakakagalit siyang kasamahan, ang pamumuno niya sa trabaho ay hitik sa reklamo, hindi mapaunlad ang pinamumunuan at nahahaluan ng kaanomalyahan, ang kanyang posisyon sa trabaho ay hindi matatawag na TAGUMPAY.   Kung sa kabila ng may malaki na siyang natatanggap na kabayaran sa trabaho ay naghahangad pa siya ng pagkakakitaan kahit sa mali at panloloko, kung nakukuha niya ang kanyang mga pangarap at mga plano sa buhay ngunit galing sa maruming trabaho o sa hindi patas na paraan, hindi ito isang TAGUMPAY.

Aral: ang totoong tagumpay ay iyung galing sa tamang paraan.  Aanhin mo ang tagumpay kung ito ay hindi tanggap at pinagdududahan ng iyong kapwa.  Ang perang nakuha sa mabilis pero maling paraan ay madali ding gastusin at maglaho.  Ang pera, kayamanan o ari-arian na galing sa maruming paraan ay hindi nagtatagal bagkus magdudulot pa ng mga hindi magagandang kaganapan sa buhay. 

Mabuti pa ang taong simple lang ang mga pangangailangan at kasiyahan kaya nakakamit niya ang totoong kasiyahan at kapayapaan ng isip.  Kahit ang trabaho niya ay nasa pinakaibaba ngunit naibibigay niya kung ano ang hinihingi ng kanyang trabaho na hindi kalakihan ang suweldo, kahit wala siyang sariling pamilya ngunit natutulungan niya ang kanyang kapwa, at kahit ordinaryong tao lamang siya ngunit wala naman siyang nakakagalit na kapwa at walang masasabing hindi maganda ang mga nakakakilala sa kanya, ito ang maituturing TAGUMPAY sa pagkatao, trabaho at sa buhay.

Aral: Ang tagumpay ng isang tao ay depende kung gaano siya kasaya.  Maaaring wala siyang kayamanan ngunit napakasaya niya sa buhay dahil yung simpleng mga pangarap niya ay nakamit niya – TAGUMPAY siya.  Maaring sa isang dampa siya naninirahan ngunit masasabi niyang kuntento siya sa kanyang buhay at mayroong siyang katahimikan ng pag-iisip dahil wala siyang kaaway, may mahuhugot sa oras ng kanyang mga simpleng pangangailangan, at wala siyang inaaala-alang karamdaman, ang taong ito ay TAGUMPAY.

Ang tagumpay ng tao ay hindi nasusukat sa laki ng kayaman, dami ng karangalan, lakas ng kapangyarihan, mga narating, at kayang bilhin kundi nakadepende ito sa tunay na kaligayahan.  Ang kaligayahan ay ang kapanatagan ng pag-iisip at ang pagiging kuntento sa buhay.  Kapag nakamit mo ang iyong pangarap, gaano man iyun kalaki o kaliit, kung masaya kang nakuntento ay mas nagtagumpay ka dahil nakamit mo ang pangarap mo.  Kung sino ang mas masaya nang naaayon sa kabutihan, iyun ang mas tagumpay.

BALAGTASAN: NARARAPAT BA O HINDI NARARAPAT ANG BATAS MILITAR?

Para sa Buwan ng Wika

LAKANDIWA

Mga minamahal kong tagapakinig

Mula dito at saang sulok ng daigdig

Halina kayo, ating pag-isipan at suriin

Ang Batas-Militar ba’y dapat tanggapin

O ‘di na ito dapat pang bigyan-pansin

At sa ating pakikinig nang taimtim

Ang katanungan ito ay sasagutin

Sa aking kanang bahagi ay ang kapanalig

Sa batas-militar siya ay may pahiwatig

Habang sa ‘king kaliwa’y ang kabilang panig

Ang lubhang pagdisgusto ay nananaig

Kayo’y aking binabalaan, puso sa pagpintig

Mga makabagbag-damdamin inyong maririnig

Alin sa dalawa ba ang sa inyo’y kaibig-ibig

Heto na’t simulan pagtatalo nila’y busisiin

Ang tagisan ng pag-bigkas ng kanilang bibig

PANIG

Ako ay lubos na nagpapasalamat

Nang isang umaga sa aking pagmulat

Magandang araw ang siyang sumikat

Ang sagot sa mga tanong kong umuurirat

Sa aking bayan ano ba ang nararapat

Katahimikan ay makamtan nang ganap

Akong natatakot sa sagot ay nag-aapuhap

Mandi’y ang pag-asa’y tila aandap-andap

Kaya ako ay tuwang-tuwa at nagkabuhay

Sa pag-deklara ng Batas-Militar ay patunay

Dahil sa panahon ngayon ito’y nababagay

Mga abusadong taong mahilig magpasaway

Ang pagkilala sa batas sa kanila’y ipapanday

Ito ang mariing ituturo na dapat isabuhay

Hanggang makamit natin tahimik na buhay

Dahil disiplina na ang siyang mananalaytay

KONTRA

O aking katungali tila ako ay iyong sinampal

Sa papuri mo sa batas militar ako’y nagimbal

Hindi mo ba alam, ito’y magiging kakambal

Ng mga kalabisang bawal na bawal

Anong katahimikan ang tinuran mong ganap

‘Di dahil payapa sa ‘yong lugar at hinagap

Ay walang batas militar na sa iba’y nagpahirap

Dahil balita’y sinasala kaya’t wala kang nasagap

At di dahil di ka sinaktan kaya’t di ka maka-usap

Paano naman ang iba na bugbog sa pahirap

Pigilan mo ako, dahil ako ay nauumay

Mula sa walang katapusang pakikiramay

Sa mga desaparacidos na nangyaring tunay

At sa mga maraming taong nakahandusay

Dahil sa mga buhay at karapatang pinatay

Hindi pa ba tayo natuto sa ating nakaraan

Sa batas-militar nuon anu ba’ng kinahinatnan

Hindi ba’t kabi-kabila ang mga kalabisan

Mga hinubaran ng makataong karapatan

Nitong mga sundalo pati na ang kapulisan

Eh sino nga ba ang naiwan nang talunan

Hindi ba yaong mga mamamayan

PANIG

Sa iyong tinuran aking magiting na kalaban

Ang iyong kaalaman ba ay hanggang saan

Iba nuon, iba ngayon, ito’y iyong pag-isipan

Kung nuon ang batas militar ay kamalian

Ang sa pang-ngayon ay kailangang-kailangan

Kitang-kita natin na may rebelyon naman

Sa marahas na pananakop sa isang bayan

Kaya nararapat lamang na proteksiyonan

Ang higit na kapakanan ng mga taong-bayan

Puksain ang terorismo sa anu mang paraan

Dahil sa mundo natin sila ay walang puwang

Sadyang malagim ang paghasik ng kasamaan

Kaya ang kamay na bakal ay nararapat lamang

Upang ang mas masahol pa ay maagapan

KONTRA

Ang batas militar wari ko’y hindi nararapat

Dahil napakarami ng batas na totoong sapat

Ipairal lamang ang mga ito nang buong tapat

Tingnan ko lang kung hindi sumunod ang lahat

Kahit kailan ang tamang proseso ang dapat

Dahil ito ang sinasabi ng batas para sa lahat

PANIG

Ang batas militar ay nasa tumpak na paraan

Na nasulat sa Saligang Batas ang katotohanan

Ngunit tandaan, higit sa pamuksa sa kaguluhan

Batas Militar ang maghahatid ng kasaganahan

Magbalik-tanaw nga tayo sa ating nakaraan

Lundagin ang may apat na dekadang nagdaan

Di ba’t kay-ganda’t kay-linis ng ating kapaligiran

At ang pag-usbong ng yaman nitong ating bayan

Dahil sa pag-unlad ay disiplina ang kailangan

KONTRA

Hindi disiplina bagkus takot ang siyang umiiral

Sa mga mamamayang tila sunud-sunurang sakdal

Marinig pa lamang ang batas-militar ay nauutal

Sa hapdi at bagsik na hatol ng kamay na bakal

Nasaan nga ba’ng totoong kasaganaha’t yaman

Mayron man ito’y minana sa gobyernong nagdaan

Hind ba’t dekadaka sitenta nagsimula’ng kahirapan

Kawalan ng hanap-buhay kayat nangibang-bayan

Sa pagtatapos ng batas militar anong natuklasan

Hindi ba’t bangkarote ang kaban ng bayan

LAKANDIWA

Hayan mga giliw na taga-pakinig
Ating narinig ang magkabilang panig

Nabatid ang dalawang magkatungali

Ang pagtatalo nila ay huwag ng patagalin

Sa pakiwari ninyo saan ba kayo papanig

At alin nga ba ang inyong mas pipiliin

Ang may batas militar na nararapat sa atin

O ang sa kontra dito sa kanilang tingin

Ang pagpapasya sa inyo’y iiwan namin

Kaming tatlong naririto inyong nakapiling

Sa matiyagang pakikinig ninyo sa amin

Ay isang pasasalamat ang iiwan namin

Ang Balagtasan ay isang uri ng pagtatalo ng dalawang magkabilang panig ukol sa isang paksa sa pamamag-itan ng pagsasagutan.  Ito ay isang panitikan kung saan ang saloobin at pangangatwiran ay bibigkasin nang patula, ipapahayag sa pamamag-itan ng mga pananalitang may tugma sa huling pantig, makabuluhan at matalinghagang salita.  ang balagtasan ay binubuo ng tatong personalidad.  Ang Lakandiwa (Lakambini kung babae), panig at ang kontra.