NAAALAALA

Di kaagad nakatulog nuong isang gabi

bigla kong naisip ang nanay kasi.

Nakakalungkot isiping ‘di na mangyayari

makita, makasama at makausap siya muli.

Nakikini-kinita ko iyung kapag siya’y natutulog.

Dahil paralisado’y hirap siyang kumilos

kung mawala sa kumot kailangan kong iayos

o kaya’y binabantayan sa lamok.

Hindi na niya ramdam yun,

magigising na lang kapag pinatay yung lamok.

At kapag walang kuryente

ako’ng taga-paypay abutin man ng hating-gabi.

Ganuon kami palagi.

Naaalaala ko iyung kapag sa bahay.

Gustuhin man mga kwento sa buong araw

o kaya’y iyung sa kalsada’y natatanaw

pero di tatagal sa pag-upo’y mangangalay

Ngayon ko naiisip

may mga gusto pa pala akong sabihin.

Mga kwentong nakakatawa

para malibang naman siya.

O mga balak at plano pa

para magkaroon pa siya ng pag-asa.

Tanungin kung ano gusto niyang iluto ko pa

May mga dapat pa pala akong gawin

tulad ng pranela siya ay ibibili

pagawan ng bagong salamin

o pares ng bagong unan at sapin

maglaga pa ng mga kamote at saging.    

Gusto ko sanang makita niya

iyung bagong bahay na nakuha.

Tatanungin ko siya kung anung kulay

ang bibilhing upuan na babagay.

Ito ang aking magiging buhay.

Sayang, nanghihinayang  na lang ako

dahil di na mangyayari ang mga ito.

Nakikita ko na lang

yung huling oras ng pagkakakita ko

iyung unti-unti  isinasara ng mga bato

unti-unti kaming nagkakalayo

dahil magkaiba na ang aming mundo.

Duon siya at dito ako.

Kung ako man ay natatanaw niya ngayon

sana’y maipaalam niya sa akin ang tugon.

PAGIGING PEDERALISMO

Sa pagiging pederalismo ng Pilipinas, kung sa talagang depenisyon lang naman ng pederalismo ay hindi ako tutol dito ngunit iyung intensiyon at tiyempo ay duon ako nag-aalala. Sa pederalismo, ang mamamahala sa bawat estado ay sila rin mismo dahil sila ang mas nakakaalam ng kanilang pangangailangan at solusyon sa kanilang problema, mas mabilis ang mga pag-tugon sa kanilang mga isyu at mas angkop sa kanila ang bawat gagawin nila.  Mas makikinabang ang bawat estado sa bunga ng sarili nilang paghihirap, dahil dito mas magpupunyagi sila para rin sa kanila.  Maganda hindi ba?   Kaya nakaka-akit ito sa mga Pilipino upang matugunan na ang matagal ng hinahangad na kaunlaran, kaayusan at katahimikan ng bansang Pilipinas.  Ngunit ang mga ito ay napaka-pangunahing kahulugan lamang ng pederalismo na kung hihimayin nang mas malalim, masalimuot ito at iyun ang hindi ko mapanghawakan upang magustuhan ko ng buong-buo ang pederalismo ala Pinoy-style.

Maganda at epektibo ang pederalismo sa mga mauunlad na bansa tulad ng USA, Canada, Australia pero sa isang 3rd world country tulad ng Pinas, nababagay ba ang pederalismo tulad ng nangyayari sa India?  Para itatag  ang pederalismo ay mangangailangan ito ng napakalaking pera dahil lilikha ito ng gobernador , bise gobernador at mga senador sa bawat estado.  Para magawa ito ay maraming buwis ang kukuhanin sa taong-bayan.   Dahil din dito, mas malawak ang byurokrasiya dahil mangangailangan ito ng mas maraming posisyon na mas malamang kaysa hindi ay para sa mga loyalista sa politiko.  Kung ganito, palalakasin nito ang dinastiya upang maghari-harian sa kani-kanilang nasasakupan na ngayon pa lang ay nangyayari na.  Banggitin mo lang ang pangalan sa isang probinsya ay alam mo na di ba?  (Tulad ng Davao, anong pangalan ang unang papasok sa isip mo?  Kung Marcos, anong bayan ang una mong maiisip?)  Mapanganib ang gumawa ng kani-kanilang sariling batas dahil mawawala ang ugnayan nito sa ibang bahagi ng bansa.  Mas magkakawatak-watak ang mga Pilipino.  At sa lumabas na draft ng pederalismo ay nakita ang maraming politikahan tulad ng kahihinatnan ng Bise Presidente, ang katayuan ng Pilipinas sa West Philippine Sea, ang pagbibigay ng maraming pabor sa Tsina, etc….  Ito na iyung sinasabi kong liban sa talagang kahulugan ng pederalismo ay ang intensiyon at pagkakataon ang inaalaala ko sa minamadali at pinupursigeng pederalismo na ito.  Sabi nga ay nariyan na ang mga natukoy na pangangailangan ng bawat probinsiya, ibibigay na lang bakit kailangan pang sa pamamag-itan ng pederalismo?

Marami ang tumututol ngayon sa pederalismo dahil unti-unting lumalabas ang mga detalye at marami ng nakikitang kahinaan nito na sa kabila nito ay masigasig at apurahang isinusulong ng mga taong malapit sa pangulo.  Hindi lang oposisyon at ang tulad kong mababaw ang pagkakaalam sa pederalismo kundi mas marami ang umaayaw dito ayon sa survey ngayon at sa mga mas nakakaalam na political experts, economist at mga grupo na ang nagsasabing hindi ito ikagaganda ng ekonomiya at ng buong bansa.  Ganitong-ganito ang nangyari sa TRAIN law.  Ang dami nagbabala nuon na malaki ang epekto nito sa presyo ng produkto at serbisyo.  Economists, law experts, academe, scholars – pero ipinilit pa rin ng mga malalapit sa Pangulo na maisabatas ito.  Wala pang isang taon ay sumirit ang presyo ng mga bilihin at tumaas ang inflation rate.  Ang talo – mga mahihirap.  Nagsipagtahimikan iyung mga pumuputok ang mga litid at nagmumura sa kakadepensa nuon sa TRAIN.  Mura ang mga sasakyan?  Mayayaman pa rin lang ang makikinabang nun at hindi siya maka-masa.  Ganitong-ganito din ang nangyari sa SSS pension hike.  Marami ang umaayaw dito tulad ng pamunuan ng institusyon mismo, mga financial expert at economist expert pero ipinilit pa rin.  Ang mga panatikong taga-sunod ay galit na galit pa nga nuon sa pagdepensa na wala daw puso sa mga matatanda ang kumokontra dito.  Ngayon ay inilagay nila sa panganib hindi lang ang mga pensiyon ng mga nakatatanda kundi pati ang mga kasalukuyang miyembro ng institusyon at ang kinabukasan ng mga panghinaharap na pensiyonado.  Sino ang walang puso ngayon?  Ang talo – mga mahihirap ulit.  Ganitong-ganito din ang nangyari sa quo warranto.  IBP, layers, professionals at ang mga judicial expert na ang nagsabing mali ang quo warranto pero itinuloy pa rin ng mga nag-akusa na sila ang maglilitis at sila ang magpatalsik sa sariling inakusahan nila.  Sadya bang ang gobyernong ito ay kung ano ang magustuhan ay ipipilit kahit hindi tama tulad ngayon sa pederalismo?

Dati ko ng inihayag nuon na sinabi kong kung sa talagang prinsipiyo o depenisyon ng pederalismo at hindi sa pamumulitika ay aakapin ko ito nang buong puso.  Ngayong maiinit ang usapin dito, hindi nagbago ang tingin ko sa Pederalismo kasi maganda ang ibig sabihin, istraktura, gana at bunga nito.  Maganda ang prinsipiyo ng pederalismo kayo iyung tiyempo at intensiyon ng mga nagsusulong ang inaalaala ko.  Huwag na iyung dahilang politikahan at sabihin na lang nating sa praktikal na dahilan na walang kakayahang tustusan ang gastos ng pederalismo.  Maaaring humahanga, nagugustuhan, naiinspirado at naiingit tayo sa Amerika at mga mayayamang bansang may pederalismong pamahalaan.  Hindi masama kung sumubok tayo ng bago dahil baka ito ang sagot sa ating matagal ng pinapangarap na pag-unlad.  Ito ay para sa bayan, para ito sa pangkalahatan kaya dapat ay siguraduhin lang natin na walang bahid ng mga pansariling interes ang pagpapalit ng uri ng pamahalaan. 

WORSHIPING GOD

In light of the pressing criticism that Christians are worshiping the images and statues, I want to make a stand to defend and make clear to the best I can although it may impossible to answer the non-believers.  I am certainly much against with it because these are not God and it is idolatry to pray with these objects.  Long before I had this question of why Christians are praying to those images because apparently I see my fellow Christians kneeling in front of these images.  I cannot understand and accept the validations that they are not praying to these images while the fact they are facing and kneeling in front of those images while saying their grace.  But when God makes way, you will eventually fully understand the seemingly unquestionable fact.  Through reading I was explained.  True and good Christians are not worshiping these images.  Doing grace with these images is not worshiping.  Christians praying in front of these images is not forbidden.  How did that happen?  Praying and worshiping are different.  In praying, we are communicating with God while worshiping is praising therefore it is not worshiping the images and this had answered my question and doubt too.

God said “you should not make for yourself an idol of any kind, or an image of anything heavens above the earth below, or the waters under the earth.  You shall not bow down to them or worship them”.  It means you should not make images and then you worship them.  You can make images of anything like Saints but do not treat them God by worshiping them.  These images are just mere reminders, memories and recognition to the holiness of the personalities.  The church allows them to be around to value, emphasize and recognize the consecrated life they lived that its flock can get inspired into.  These images are representation of God.  They are not necessarily the God instead they are symbolism of God.  Representation doesn’t mean replacement and so the symbolism.  These images are just retelling to us that God is always here.  Praying while in front of these images is not really offered to the images themselves but to the image of God.  And so such prayer is not idolatrous because the prayer is indeed ultimately offered to the God.  Praying to these images in the churches or in our home’s altar will only become idolatry if you are giving all your heart to the images while praying.  When you close your eyes and you pour your all-heart to the Lord, regardless wherever your place, certainly you are praying to the Lord.  It is not the place and not the scene of it but it is your heart.

Whether you are facing in front of your home’s altar when you are praying, whether you are kneeling or standing, prayers in this sense is communicating with God thru the representation of these images and not worshipping them.  They may stand right there in front of the images but their hearts are in front of the invisible God.  Bowing to these images and Christians’ festivities are ways of offering worship to God through the images and not worshiping the images as another God.  But on the other hand it cannot be denied to happen that some of Christians are really praying to these images and the Church is condemning this.  But this can happen only if the faith of the believers is poor, misinformed and misunderstood.  So why should they pray there, the critics would cry out.  Altar is sacred place.  This is where the holiness is much present so it would just worth to pray in these places.  Nevertheless this is just a place but again, prayers can be done anywhere.  It is just a place but then again it’s still that heart that prays.  And it might as well ask again why not just remove these altars?  No because these are reminders, memories and recognition to the holiness and greatness of God.  After all you should not bother if you are praying wholeheartedly.

I pray alone in my room without any images of God.  Like when I’m praying in a car or in our living room.  I can pray too in the church with so many images in front of me BUT deep within me when I closed my eyes and see nothing not even the images of Jesus Christ that we have popularly known, I am sure I am praying to the one and only God.  I prefer to close my eyes to feel the sacredness of my grace and the presence of God.

KRITIKO SA KATOLIKO

Maraming mga bumabatikos sa Simbahang Katoliko/Katolika tungkol sa ibat-ibang isyu at bumbato sa Katolisismo ng mga pagbibintang at gawa-gawang mapanirang akusasyon.  Ang mga ito ay nag-uugat sa pagganti.  Alam ng marami na ang Simbahang-Katolika lamang ang may lakas ng loob na pumalag at magkritiko sa gobyerno kaya kung politikahan lang ay hindi nakakapagtakang gumana ang byurokrasya upang subukan, hamunin o wasakin ang Simbahang Katolika.  Narito ang mga kadalasang birada sa Simbahan, Katoliko at mga Pari ng mga kritiko at kalaban:

Mga maling katuruan.  Ang sa pagkakaalam ko ay ang mga nakasulat sa banal na aklat ang siyang itinuturo ng mga pari. Ang bibliya ay pawang kabutihan, kapayapaan at katarungan kaya paano magiging mali ito?  Sa mga tumutuligsa sa Iglesa Katolika na mali raw ang mga itinuturo ng mga kaparian sa kanilang kawan tungkol sa pagsamba sa mga nilikhang imahen at rebulto, nagkakamali ang mga tumutuligsang ito.  Sinabi ng Diyos na “Huwag kang magbibintang sa iyong kapwa”, “Huwag mong huhusgahan ang iyong kapwa”, “Huwag kang sasaksi sa hindi katotohanan”.  Nagbintang ka na agad sa iyong kapwa dahil kahit kalian ay hindi itinuro ng mga kaparian ng Simbahang JKatolika na sambahin ang mga imahen.  Walang dokrina ng Simbahan matatagpuan ang ganitong aral.   Pinapahintulutan ng Simbahan ang mga imahen ng mga Santo at Santa sa loob ng simbahan at tahanan ng mga Katoliko upang magsilbing alaala, pagkilala, paggalang at inspirasyon sa kanilang mga ginawang kabanalan.    Magkaiba ang pagsamba at paggalang.  Ang paghalik at pagyuko sa mg aimahen ay paggalang sa kanilang ginawang kabutihan.  Ang ipinagbabawal ay ang pagluhod sa mga ito habang sinasamba nilang Diyos.  Nagiging masama ang paggamit ng rebulto at imahen kapag ito ay hindi na nagiging paalaala kundi sinasamba na mismo bilang Diyos.  At kinokondena ito ng Simbahan Katolika.  Ang pagsamba ay ang pagdakila at nauukol lamang ito sa Diyos.  Nagiging diyos-diyosan lamang ang mga imahe at rebulto kung ito ay dadasalan mo.  Nagiging masama ang paggawa ng mga larawan kung ito ay iyong yuyukuran bilang Diyos, pero kung bilang alala ay walang masama. 

Huwag mo silang husgahan agad lalo’t wala kang nalalaman.  Kung nakikita mo silang nagdarasal sa loob ng Simbahan na sa unahan ay ang maraming imahen ay hindi ito nangangahulugang ang mga imahen mismo ang pinatutungkulan nila ng kanilang mga dasal kundi ang bawat salitang namumutawi sa mga labi at puso ng nananalnagin ay para sa Diyos na nasa langit.  Ang altar ay nilalagyan ng mga alala ng mga tao na naging banal sa mata ng Diyos.  Kung ang lugar na ito ay banal nga, duon nagdadasal ang mga Katoliko pero hind nangangahulugan na yung mga imahen na nakikita nila ang kanilang dinadasalan kundi yung Diyos na nasa puso at isip nila kapag ipinikit nila ang kanilang mga mata habang nasa banal na lugar.  Ang mga rebulto ay pagpapaalala lamang ng mga tao na minsang nabuhay sa mundo.  Walang pinipiling lugar ng pagdadasal pero mas nakasanayan lang ang magdasal sa altar at Simbahan.  Kahit tambakan mo pa ng isang libong rebulto ang isang totoong Katoliko kung kapag nagdasal naman siya ay ang Diyos ang kanyang isinasa-puso ay hindi matatawag na dinasasalan niya ang mga rebulto.  Kaya ang pagsasabing sinasamba ng mga Katoliko ang mga imaheng ito ay isang malaking kamalian at isa lang paraan ng mga kritiko upang iligaw ang mga tao.  Mayroon silang mga sinasabing bersikolo bilang patunay pero pawang mali naman ang mga iyon o mali ang pagkakaunawa kaya huwag kang sasaksi sa hindi katotohanan.  Pati ang mga piyesta at prusisyon ay hindi pagsamba kundi pagdiriwang ang mga ito upang gunitain at alalahanin ang mahahalagang pangyayari.  Sa luma at bagong tipan ay binanggit na ang mga ito kaya hindi ito mali.

Hindi tumutulong sa mahihirap.  Ang Katoliko ang may pinakamalaki at pinakamatagal na kawang-gawa sa panahon natin ngayon.  Dito sa Pilipinas ay may mahigit limang libong scholars ang Caritas Manila.  Ang simbahan ay tumutulong na makapagbigay ng trabaho sa mga catholic hospital at schools, may mga bahay-ampunan para kumukupkop sa mga batang wala ng magulang at mga matatandang wala ng pamilya.  Tumulong ang Simabahan sa mga biktima ng bagyong Yolanda nuong 2013 at tumutulong sa mga malnourished na bata.  Kahit nuong panahon pa ng mga digmaan sa Kastila, Hapon at Amerikano ay tumutulong na ang Simbahan sa mga Pilipino

Mukha-pera ang mga Pari at Madre.  Ipinupunto ng mga kumakalaban sa simbahan kung bakit may bayad daw ang mga serbisyo ng Simbahan sa mga kasal, binyag, kumpil at libing.  Ang totoo ay walang binabayaran sa mga nabanggit na serbisyo dahil kahit kalian ay hindi mababayaran o mabibili ang kaloob ng espiritu santo sa mga seremonyas na ginawa sa kasal, binyag, kumpil at libing. Ang ibinibigay ng mga kumukuha ng serbisyo para sa mga nabanggit ay donasyon. Ang ibinibigay natin sa simbahan at mga pari ay tulong para sa kanilang pangangailangan. Mga tao rin sila na nagugutom, nauuhaw at nangangailangan ng damit.  Hindi na siguro dapat na ibili pa nila tayo ng mga gagamitin sa seremenyas tulad ng bulaklak, kandila, atbp.  Mayroon naman kasalang-bayan na walang ibabayad sa mga bulaklak o kandila na yan, maaari magpunta duon ang may gustong walang bayad sa kasal.  Kung ikaw naman ay nakakaunawa, paano mo pa isusumbat ang donasyon mo?  Kung binyag, gaano ka ba kadalas magpabinyag?  Kada lingo na lang ba ay nagkaka-anak ka?  Ilan ba ang asawa mo para pakasalan?  Lagi bang may namamatay sa inyo para isumbat mo ang ibibigay mong pera?  Isipin na lang ito: sa mga naglipanang ibat-ibang sekta ng relihiyon ay ang Simbahang Katolika lamang ang walang pirmihang binabayaran ang Kanyang mga kawan. Walang sinisingil tuwing magpupunta sa misa, walang binabayaran kapag binigyan ka ng buwanang limbag ng kanilang libro o pahayagan, walang 10% sa kinikita mo bilang kongtribusyon, walang pananakot na kapag hindi ka nakapagbigay ng obligasyon ay masusunog ka sa impyerno. Kundi, ang bawat isa sa Katoliko ay magbibigay ayon sa sariling pasya at maluwag sa kalooban.  Hindi po ninenegosyo ng mga Pari ang serbisyo.  Walang bayad ang kasal, binyag, libing.  Ang pera nilang ginagamit sa pagtulong at para sa pagkain nila upang mabuhay ay mula sa mga donasyon at makapagpatuloy ng kanilang misyon.  Maaaring may ilan sa hanay nila ang mayroong itinayo o kasosyo sa negosyo sa labas ng simbahan pero ang pangunahing pinagkukunan ng kanilang gastusin ay ang mga donasyon rin lang.

Isinasama din sa isyu na ito ang mga paaralang-Katoliko na napakamamahal ng matrikula.  Unang-una, tandaan natin na obligasyon ng pamahalaan na magbigay ng libreng edukasyopn sa mga kabataan.  Kung mayroong mga libreng edukasyon sa mga pampublikong paaralan, bakit may mga nagbubukas pang mga private, exclusive at catholic schools?  Dahil kailangan ng mga bata ang de-kalidad na edukasyon na “hindi naibibigay” ng mga pampublikong paaralan.  At kung may mga libre na ngang edukasyon ay bakit marami pa rin ang huindi nakakapag-aral?  Ang mga paaralang-Katoliko ay walang subisidya ng gobyerno.  Ang pasuweldo sa mga guro, trabahador at mga pangangailangan ng paaralan ay kinukuha lahat sa ibinabayad ng mga nag-aaral.  Kung pag-iisipang mabuti, marami ang mga umaalis na guro sa ganitong paaralan at lumilipat sa pampublikong paaralan dahil sa suweldo na ibig sabihin ay kulang pa kung tutuusin ang ibinabayad ng mga estudyante para tapatan ang suweldo sa kabilang paaralan.  Pero sinisikap pa rin ng mga paaralang ito na mabigyan ng de-kalidad at advance na edukasyon ang mga bata para makasabay sa hamon ng buhay.  May mga scholars ang mga Pari at Madre sa mga paaralang ito kaya huwag sabihing pang-mayaman at pera lang ang gusto ng mga paaralang ito.  Maaaring may mga pinag-aaral pa rin ang mga pari sa ibang mga paaralan.  Hindi lang ang Katoliko ang may mga paaralan, mayroon din ang ibang sekta ng relihiyon ngunit bakit parati ang Katoliko lang ang gustong-gustong puntiryahin ng paninira?

Kinakampihan ang mga kiminal. Ang palaging sinasabi ng simbahan ay pairalin ang nararapat at tamang proseso.  Wala akong nakikitang pagkampi sa kriminal sa pangungusap na iyon.  Kung ang pinagbabatayan ng mga nagbibintang na kinakampihan ng Simbahan ang mga kriminal dahil hindi sang-ayon ang Simbahan sa mga pinapatay na nahuhuli o sinisistensiyahang kriminal, iyun ay dahil sa doktrina na napakatagal ng sinusunod ng Simbahang-Katolika.  Na sa palagay ko ay tama.  Mahigit dalawang libong taon ng ipinagbabawal ang pagpatay samantalang itong mga bumabatikos sa pakikialam ng Simbahan sa patayan ay wala pang anim na taon na termino.

Kinakalaban ang gobyerno. May separation of Church and State. Pero may mga issue na dapat pakiaalaman ng simbahan dahil nadadamay ang kanilang kawan tulad ng same sex marriage, killing, divorce, abortion, etc.   Kapag ang estado ay may mga itinakdang batas at patakaran na rasista, labag sa kasarihan at mapanira sa buhay ng tao, ang Simbahan ay kailangan kumilos, magpahayag ng pagtutol at tumangging makilahok upang mailigtas ang sangkatauhan.  Aminin natin na Simbahang-Katolika lang ang may lakas ng loob na bumatikos sa gobyerno dahil kailangan nilang gampanan ang kanilang misyon.

Tulad nga ng madalas kong sabihin, may mga namamali din sa hanay ng mga kaparian.  Mayroon sa hanay ng kaparian at pinuno sa Simbahan ang naging abusado at palaging mayroong ganito sa bawat panahon ng kasaysayan.  May mga kahinaan o maraming nagawang kamalian, tao lang ang mga ito pero mas marami pa rin ang nabubuhay sa tuwid na landas.   Ganun din naman, totoo na may mga Katoliko na masyadong nagiging panatiko sa mga imahen at rebulto pero hindi ito ang gusto ng mga Kaparian.  Alin man, ang mga taong ito ang naturuan ng kanilang mga magulang na may maling pananaw o ang mga taong ito ang nagkamali ng interpretasyon o may mahinang pananampalataya.  Gayumpaman, ilan sa mga tumutuligsa o kalaban ng simbahan at iyung mga kapanalig ngunit kulang sa sapat na impormasyon tungkol sa Katolisismo ay ang mga naniniwala na ang mga Katoliko nga ay may maling ginagawa at sumasamba sa mga imahen.  Ngunit ayon sa kasabihan nga, huwag kang magsalita kung hindi mo alam ang buong katotohanan. Alinman sa mga panatikong debotong relihiyoso o mga taong may “mahinang pananampalataya” na nagbigay-kahulugan sa aral ng Diyos ay sila ang may mga maling paniniwala.  Itinuturo sa aklat at ng mga pari na huwag kang papatay pero yung mga hindi maka-Simbahan ay tinutulan ito? Itinuturo din na hindi maaaring ikasal ang magkaparehong-kasarian pero ito ang gusto nila na nangyari.

Hindi ako eksperto sa Bibliya pero nagbabasa ako at wala naman akong nakikitang mali sa mga nababasa ko.  Bukas ang aking kaisipan at nilalawakan ko ang aking pang-unawa, hindi ako yung komo nakagisnan na ay sarado na ang isip ko.  Bagamat lumaki ako sa isang lugar na malakas ang impluwensiya ng katolismo at kristianismo ay may mga bagay na hindi ko sinusunod tulad ng pagdarasal sa mga santo at imahen, pag-bigkas ng mga litanya.   Nagsisimba ako at nakikiisa ako sa Mahal na Araw, Pasko, atbp bilang pagkilala ko sa mga kabanalang ginawa ng mga Santo at Santa pero hindi ako nagdarasal sa kanila, hindi ako humahalik, pumapasan at nag-aalay sa kanila. Oo bukas ang aking isip pero hindi sa punto o sa antas na kapag binastos ang Diyos ko ay hindi man lang ako papalag.