PATAAS NG PATAAS

Hindi nakapagtataka na pataas pa ng pataas ang kaso ng COVID at magpapatuloy pa ito hanggang hindi tumitigil ang mga tao sa kakalabas ng bahay kasi maraming pwedeng makahawa o mahawa.  Simula pa lang, mas gusto ko na ang mag-total travel ban sa mga nanggaling ng China dahil mas mabuti na ang umiwas kaysa mag-gamutan.  Ngayon, mas gusto ko na ang mag-total lockdown para wala ng lalabas ng bahay na puwedeng mahawa o maka-hawa.  Napakahalaga ng pumirme tayo sa loob ng bahay kasi:

1.  Kapag ang isang tao ay nahawahaan ng virus, isa hanggang tatlong araw pa niya mararamdaman ang mga sintomas.

2.  Habang hindi pa niya nararamdaman ang mga sintomas, lumalabas pa siya ng bahay at nakikisalamuha sa ibat-ibang tao kaya sa unang araw pa lang niya ay nakakahawa na siya.

3.  After three days na naramdaman na niya ang mga sintomas, saka pa lang siya magpapatingin sa doctor at duon pa lang siya iku-quarantine.

4.  Sa loob ng isa hanggang tatlong araw na lumalabas pa siya ng bahay ay napakarami na niyang nahawahan bago pa man siya i-quarantine.

5.  Kung ang bawat isa sa nahawahan niya ay katulad din niya na lumalabas ng bahay, ibig sabihin marami na rin silang nahawahan bago sila magquarantine.  At yung mga nahawahan nila ay lumalabas din na bahay, talagang papataas ng papataas talaga ang kaso ng COVID.

6.  Kaya napakahalaga kung mamalagi muna ang mga tao habang may enhanced quarantine kasi kung sumunod lang ang mga tao na “mamalagi muna pansamantala”, hindi siya makakapanghawa ng maraming tao at madaling mag-trace ng kanyang mga nakasalamuha para isailalim agad sa PUI at PUM.

7.  Namamatay ang virus na nasa pinto ng mall, hawakan sa tindahan, sa upuan sa jeep, atbp, sa loob ng ilang oras lang.  Kung walang tao sa mga kalsada, sa mga pampublikong sasakyan at mga pamilihan, walang kakapitan ang virus hanggang mamatay ito.  Sana ay maunawaan ito ng mga tao.  Ganito kasimple kapag sumunod ang mga tao na mamalagi muna sa kani-kanilang mga bahay.

Ang mga ito ay iyung para sa usaping “stay home” pa lamang.  May iba pang mga dahilan kaya pataas ng pataas pa ang bilang ng COVID cases.

8.  Marami ang hindi nate-test dahil sa limitadong testing kit natin.  Kaya marami ang mga hindi narereport na kaso ng COVID.  Kung kakaunti ang nate-test, kakaunti din ang mga taong sumasailalim sa imbestiga at monitoring, at yung maraming hindi nate-test, magpapatuloy silang makahawa.

9.  Walang pera ang DOH.  Kung hindi sana kinaltasan ang budget nito, umpisa pa lamang ay nakagawa na sana ito ng mga testing kit at naihanda ang mga pasilidad.  Enero pa lang ay putok na ang outbreak na ito pero hindi pa rin nakapaghanda nang mabuti ang gobyerno.

10. Patuloy pa rin ang pagdating ng mga tao mula sa mismong bansa na pinagmulan ng virus.  Nang nagkaroon ng unang kaso sa bansa ay malambot ang paninindigan ng bansa sa pagpapasok sa kanila, hanggang ngayon ay malambot pa rin ang bansa.

11. Mahina ang diskarte ng gobyerno.  Kitang-kita ito sa mga desisyon nila at mabagal na pagkilos tulad ng hindi agad pag-travel ban sa China, magulong direksiyon tungkol sa quarantine protocol, at mabagal na pagtugon sa tao.

12. Kaysa atupagin ang pangangailangan ng mga frontliners at mga pasyente ay mas pinagtuunan nila ng pansin ang pakikipaglaban sa mga kritiko nila.  Puro lang sila banat sa mga oposiyon at puro lang sila papogi, paprescon, at papress release kaya pataas ng pataas ang kaso ng COVID-19.

Para mapigilan ang pagdami ng COVID-19, dapat magtulungan ang Gobyerno at mga mamamayan.  Gawin sana ng mga tao ang parte nila at gawin din ng pamahalaan ang responsibilidad niya.  Makiisa sa home quarantine para matapos na ito dahil kung hindi ay panibagong pagpapalawig pa ang kakailanganin.  Pinigilan ng gobyerno ang mga tao na maghanap ng pera na pambili ng pagkain nila, kaya kailangan bigyan ito ng gobyerno ng pagkain.  Ginagampanan ng mga duktor, nurse, sundalo, pulis at ng mga katuwang nila ang kani-kanilang trabaho, sana ay tulungan sila ng gobyerno na suportahan sila upang lumakas pang lalo ang kanilang kompiyansa at kalusugan.